30 χρόνια μετά…

Share Button

Γράφει ο π.Ηλίας Μάκος

Τα  καθεστώτα του λεγόμενου ανατολικού μπλοκ, που προκάλεσαν τόσο ενθουσιασμό, όταν επικράτησαν, αλλά και τόση απογοήτευση και απόγνωση και αναλγησία και βαρβαρότητα  ακολούθως, κατέρρευσαν πριν τριάντα χρόνια το ένα μετά το άλλο, από τις αρχές Νοεμβρίου του 1989 έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 1990.

Σε Ανατολική Γερμανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Ρωσία, Τσεχοσλαβακία, Γιουγκοσλαβία, Αλβανία, μετά από δεκάδες χρόνια διωγμού της ελευθερίας και της πίστης δεν μπόρεσαν οι εξουσίες να κρατηθούν όρθιες. .

Παρά τις φυλακίσεις και τα βασανιστήρια και τις εξορίες και τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις και τα σκληρά διατάγματα και το ασφυκτικό κλείσιμο σε κάθε πληροφόρηση από τον έξω κόσμο και την απομόνωση και τα υψωμένα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα.

Σε πείσμα της βίας και της ανελευθερίας οι πεινασμένοι και καταπιεσμένοι λαοί, φώναξαν στις βαυκαλιζόμενες σαν “προοδευτικές” (η λέξη δεν έχει, ούτε και είχε ποτέ περιεχόμενο, γι’ αυτό και κάνει περισσότερο θόρυβο, όταν ακούγεται) ηγεσίες: Δεν αντέχουμε άλλο…

Και αυτή η αντίδραση των λαών δεν ήταν παραλογισμός, δεν ήταν τρέλα, δεν ήταν έσχατη κίνηση απελπισίας, ήταν αναμονή για κάτι καλύτερο και ανθρωπινότερο.

Το ζητούμενο, όμως, είναι αν, αυτό το καλύτερο και ανθρωπινότερο το βρήκαν ή το ψάχνουν ακόμη…

Ποιος θα το πίστευε τις δεκαετίες του ’50, του ’60, του ’70, του ’80 ότι θα αποκαθηλωνόταν το άγαλμα του “θεού” Λένιν από την κόκκινη πλατεία και θα ενταφιάζονταν σε κάποιο νεκροταφείο…

Στη γειτονική Αλβανία, όπου υπάρχει και το Ελληνικό στοιχείο, η προτομή του Εμβέρ Χότζα στην πλατεία των Τιράνων γκρεμίστηκε, αφέθηκαν πίσω, όμως, ατέλειωτα ερείπια και απαίσιες μνήμες.

Πριν την πτώση του καθεστώτος ένας φυγάς είχε προβλέψει και δεν ήταν υπερβολικός: “Αν ποτέ ανοίξουν τα σύνορα της Αλβανίας, δεν θα μείνει ούτε χελώνα μέσα…”.

Χιλιάδες Αλβανοί έφτασαν τότε, μετά από ώρες πορείας, ανυπόδητοι, νηστικοί στην Ελλάδα, για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή, ενώ άλλοι μαζικά κατευθύνθηκαν με σαπιοκάραβα προς την Ιταλία, όπου δεν τους δέχονταν εύκολα.

Ο Ελληνισμός της Αλβανίας υπέφερε και αυτός τα πάνδεινα, αλλά η σπίθα της Ελληνορθόδοξης συνείδησης δεν έσβησε. Συντηρήθηκαν και δεν πάγωσαν και δεν αλλοιώθηκαν οι ψυχές.
Συνετέλεσε σ’ αυτό καθοριστικά και η πίστη. Ένας Μειονοτικός από την περιοχή της Δρόπολης, όταν εκείνη την περίοδο ήρθε στην Ελλάδα και ρωτήθηκε πως άντεξε τόσα χρόνια, έβαλε το χέρι στην καρδιά και απάντησε μ΄ έναν αναστεναγμό:
“Η κρυφή πίστη με κράτησε! Πρωί και βράδυ σε κάθε δυσκολία, μη ξέροντας κάτι άλλο, παρακαλούσα μυστικά το Θεό με την παιδική προσευχή, που μας είχε μάθει ο δάσκαλος, λίγο πριν τον φυλακίσουν”.
Το 1917 ο Ανατόλ Λουνατσάρσκυ, επίτροπος (υπουργός) Παιδείας του τότε αρτισύστατου λαϊκού κράτους της Ρωσίας, είχε πει: “Θα κατεβάσουμε το Θεό από το θρόνο του…”. Ο Θεός παρέμεινε στο θρόνο του, αλλά τα καθεστώτα αυτά εκθρονίστηκαν με πάταγο.
Τη βασική αιτία των κοσμοϊστορικών γεγονότων με την εκδίωξη των καθεστωτικών στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, την περιγράφει πολύ εύγλωττα σε μια φράση στο σημείωμα, που άφησε, ένας από τους πραξικοπηματίες του αποτυχημένου πραξικοπήματος κατά της Περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ: “Τερματίζω τη ζωή μου, γιατί γκρεμίστηκαν αυτά, στα οποία στηρίξαμε τις ελπίδες μας”.

Δηλαδή οι διακηρύξεις για ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, δικαιοσύνη, ισορροπημένη κατανομή του πλούτου, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, έμειναν κενές περιεχομένου.
Ωστόσο το ερώτημα είναι αμείλικτο: 30 χρόνια μετά, τί;
Αν στις χώρες του τότε ανατολικού μπλοκ μηχανοποιήθηκε η σκέψη και η συνείδηση των ανθρώπων με σκοπό να καταντήσουν ανδράποδα, κάτι, που είχε ως αποτέλεσμα να μεταβληθούν, χωρίς να το θέλουν, σε σκλάβους των καθεστώτων, και σήμερα, τα πράγματα δεν είναι αισιόδοξα.
Παντού, σε όλο τον κόσμο, πιεζόμαστε ψυχικά οι άνθρωποι, αφού έχουμε μετατραπεί σε ψυχρούς ακροβολιστές, που κυνηγάμε μόνο το ατομικό κέρδος και συμφέρον και ας ζούμε σε μια κοινωνία και εποχή, που κάθε της στιγμή είναι και ένας κίνδυνος.
Αυτά, που συνέβησαν μέσα στο 1989 και στο 1990 και έσβησαν με τραγικό και άδοξο τρόπο και τέλος το μεσουράνημα των αθεϊστικών καθεστώτων, τα οποία, όπως είχε ειπωθεί, ήταν “ένα φάντασμα, που πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη”, δεν ήταν θρίαμβος του δυτικού συστήματος, όπως κάποιοι έσπευσαν να τα χαρακτηρίσουν.
Και αυτό γιατί ο υλισμός, με όποια μορφή και αν εκφράζεται, περιφρονεί την έννοια άνθρωπος.
Η μια πλευρά προσπάθησε να υλοποιήσει τον κόσμο και τον άνθρωπο και η άλλη επιχειρεί να θεοποιήσει τον κόσμο και τον άνθρωπο.
Το ξέσπασμα των λαών ήταν η βαθιά, η εσωτερική ανάγκη να αναζητήσουν την αλήθεια της ζωής τους, να ξυπνήσουν από το λήθαργο της ψευδολογίας, να αναπνεύσουν ελεύθερα, να μην είναι σκεπασμένος και σκοτεινιασμένος από ερείπια ο ορίζοντας, να ανατείλει περίχαρα το φως και ο κόσμος να ζήσει μια ελπιδοφόρα ζωή, στηριζόμενη όχι στις κούφιες ιδέες, αλλά σε μια πραγματική αλλαγή σελίδας, σε μια αναγέννηση.
Αυτή η αλλαγή σελίδας, αυτή η αναγέννηση, είναι ένα αίτημα, που δεν έχει ικανοποιηθεί ακόμη, ούτε μοιάζει εύκολο να συμβεί, τουλάχιστον, υπό τις παρούσες συνθήκες.
Το ξέφτισμα των κοινωνιών, η παγκόσμια ανησυχία των λαών, τα δυσεπίλυτα και χρονίζοντα προβλήματα, η διεθνής αναστάτωση, δείχνουν ότι οι διάφορες κοσμοθεωρίες, αν και εμφανίζονται αντίθετες ή αντιμαχόμενες, στην ουσία τους είναι όμοιες, δύο μορφές του ίδιου πράγματος, που δεν είναι άλλο από την επιδίωξη μιας ελεγχόμενης και κατευθυνόμενης ανθρωπότητας.
Η “πάλη” γίνεται για την οικονομική και πνευματική-ψυχολογική επικράτηση στις μάζες και τη χειραγώγησή τους.
Οι διαφορές είναι ολότελα εξωτερικές, τεχνικές θα έλεγε κανείς, αφού η επιδίωξη και ο στόχος είναι κοινός.
Οι μονομερώς υλιστικές και πολιτικές απαντήσεις στο ανθρώπινο πρόβλημα, δεν οδηγούν στη δημιουργία μιας νέας νοοτροπίας και μιας καινούργιας αντίληψης, που θα στηρίξει τους εργαζόμενους, τους αδικημένους, τους φτωχούς, τους ανέργους, τους άστεγους, τα άτομα με αναπηρία, τους ασθενείς, τους νέους, τους ηλικιωμένους, μέσα σε συνθήκης αληθινής ελευθερίας, ειρήνης συνεργασίας, τάξης, δικαίου και ανθρωπιάς.
Οι άνθρωποι αναζητούμε να πάρουμε πίσω τις χαμένες προσδοκίες μας…

 

ΠΗΓΗ: www.protothema.gr

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *