Η περίπτωση της αρχαίας Θεσπρωτικής πόλης Τορώνης
Δημοσιεύθηκε 04/08/2020 | Από user | Σχολιάστε
Ένα τυπογραφικό λάθος κατά την πρώτη έκδοση των Γεωγραφικών του Κλαύδιου Πτολεμαίου στα Λατινικά αποτέλεσε μοιραία την αιτία να υπάρχουν λάθη στην αρχαία τοπογραφία της Θεσπρωτίας τα οποία δυστυχώς συνεχίζονται και σήμερα.
Η περίπτωση της αρχαίας Θεσπρωτικής πόλης Τορώνης.
Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος υπήρξε Ελληνας Γεωγράφος, Μαθηματικός και Αστρονόμος γεννηθείς στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (100-170 π.Χ.)
Ο Κλαύδιος υπήρξε Συγγραφέας πολλών πραγματειών επιστημονικού χαρακτήρα. Το έργο όμως τον οποίο δόξασε, ήταν η περίφημη Γεωγραφία η οποία βασίζονταν στο γεωκεντρικό σύστημα ότι δηλαδή η Γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος .
Το παλαιότερο χειρόγραφο που βρέθηκε είναι του 11ου μ.Χ. αιώνα και βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού υπό τον κώδικα “CODEX URBINΟS GRAECUS 82”
Κατωτέρω η σχετική σελίδα όπου η Πόλη Τορώνη βρίσκεται πριν από, σύβοτα λιμήν
Με την ανακάλυψη της Τυπογραφίας από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο περί το 1450 η Γεωγραφία του Πτολεμαίου έτυχε την πρώτη μαζική δημοσίευση στα λατινικά το 1477, με ένα όμως σημαντικό λάθος, προφανώς από τον Τυπογράφο. Ενώ το προαναφερόμενο χειρόγραφο του Βατικανού την πόλη Τορώνη την αναφέρει πριν από συβότα λιμήν ο Τυπογράφος ενώ διατηρεί τις ίδιες αριθμητικές μονάδες γεωγραφικού μήκους και πλάτους, την πόλη Τορώνη την αναφέρει- λανθασμένα βέβαια- μετά το συβότα λιμήν που είναι τα σημερινά Σύβοτα.
Κατωτέρω η εν λόγω έκδοση της Κοσμογραφίας του Πτολεμαίου το 1477 στην Μπολόνια της Ιταλίας όπου παρουσιάζεται αυτό το σημαντικό λάθος.
Στη συνέχεια όλες οι μετέπειτα εκδόσεις της Κοσμογραφίας του Πτολεμαίου μέχρι σήμερα, διατηρούν το ίδιο λάθος, δηλαδή την πόλη Τορώνη την αναφέρουν μετά Sybota portus.
Κατωτέρω η έκδοση στο Αμστερνταμ της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου το 1540 η οποία διατηρεί ίδιο λάθος.
Κατωτέρω το Χειρόγραφο των Γεωγραφικών του Πτολεμαίου στα ελληνικά του 12ου αιώνα το οποίο παρουσιάζεται στο έργο του Γάλλου Συγγραφέα Vicror LANGLOIS με τίτλο
«Géographie de PTOLEMEE » που δημοσιεύτηκε στο Παρίσι το 1867, αλλά δεν παρουσιάζει το λάθος ως προς την Τορώνη που παρουσιάζουν οι Λατινικές εκδόσεις.
Πρέπει να αναφερθεί ότι ο Στράβων στα Γεωγραφικά του δεν αναφέρει την Πόλη Τορώνη, άλλα ούτε και Τορύνη που αναφέρει ο Πλούταρχος όπως θα δούμε αμέσως κατωτέρω δηλαδή :
Ωστόσο ο Ιστορικός Πλούταρχος 46-125 μ.Χ στο έργο των Παράλληλων ΒΙΩΝ με τίτλο “Αντώνιος” αναφέρει μία Θεσπρωτική πόλη την οποία αποκαλεί Τορύνη δηλαδή:
Τα ιστορικά γεγονότα επ’αυτής της παραγράφου του Πλούταρχου αναφέρονται στο έτος 31 π.Χ., όταν ο Ρωμαίος Μάρκος Αντώνιος και η Βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα νικήθηκαν στο Ακτιο της σημερινής Πρέβεζας, από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα τον Οκταβιανό.
Πάντως οι λέξεις Τορώνη και Τορύνη είναι τόσο ομόηχες και επειδή δεν υπάρχουν άλλες αρχαίες πηγές ως προς αυτό, οδηγούμεθα κατ’ανάγκη να δεχθούμε οτι δεν υπήρχαν δύο πόλεις και η αναφερόμενη Τορύνη του Πλούταρχου πρέπει να είναι η αναφερόμενη Τορώνη του Κλαύδιου Πτολεμαίου η οποία πρέπει να τοποθετηθεί κατ’εμάς, εδώ που είναι το λεκανοπέδιο της σημερινής Πλαταριάς –Φασκομηλιάς
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Χάριν στη παρατηρητικότητά μας να βγάλουμε στην επιφάνεια και στη δημοσιότητα το λάθος όλων των ξένων εκδόσεων της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου, πρέπει να δεχτούμε ότι όλοι οι ξένοι Συγγραφείς αλλά και οι Ελληνες οι οποίοι συμβουλεύτηκαν την λανθασμένη λατινική μετάφραση του Κλαύδιου Πτελεμαίου η οποία διατηρείται μέχρι των ημερών μας, δεν δυναμεθα να δώσουμε πίστη στις μελέτες αυτών, αναφορικά με την τοποθέτηση της αρχαίας Θεσπρωτικής πόλης Τορώνη και τις συνέπειες που απορρέουν τοπογραφικά, καθότι και αυτές είναι λανθασμένες.
Ευελπιστούμε δε να έχουμε επ’αυτού απαντήσεις–παρατηρήσεις –επισημάνσεις των αρμοδίων Αρχαιολογικών αρχών καθώς και κάθε επιστήμονα και ερευνητή για την εξακρίβωση της ιστορικής αλήθειας.
Μετά τιμής
Γρηγόριος ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συγγραφέας Ελληνιστής
Δρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης
Νικόλαος ΤΣΩΝΗΣ
Συγγραφέας
Πρώην Νομάρχης ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
Κατηγορία/ες: Επικαιρότητα, Πολιτισμός
