Η εποχή της Χιμαίρας (Μέρος 2ο): Γονείς και παιδιά, του Δημήτρη Θωμάζου

Share Button

Πολλές φορές θα ακούσουμε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να αναφέρονται στον «άσχημο δρόμο που έχει πάρει η νεολαία μας» και να προσπαθούν να εξορκίσουν το κακό που «μαστίζει» την εποχή μας . Εννοώντας φυσικά το ιντερνέτ και τα κινητά τηλέφωνα νέας τεχνολογίας που έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των παιδιών μας.
Έτσι είναι; Η μήπως κάτι μας διαφεύγει; Η μήπως κάνουμε τα «στραβά μάτια» γιατί δεν μας συμφέρει η αλήθεια; Για να το πάρουμε λοιπόν από την αρχή.
Όταν ο πατέρας μου έφερε στο σπίτι τηλεόραση νέας τεχνολογίας καμάρωνε σαν «γύφτικο σκεπάρνι» που είχε την δυνατότητα να το κάνει. Την είχε φέρει από το εξωτερικό θέλοντας να προσφέρει στην οικογένεια το καλύτερο που μπορούσε.
Μία ψυχαγωγία και δυνατότητα ενημέρωσης με ζωντανή εικόνα και ήχο. Έτσι το έβλεπαν όλοι τότε.
Ο παππούς μου , που είχε συνηθίσει το ράδιο , είχε πει τότε :
-Τι το θέλετε ετούτο το «κουτί του διαβόλου» ;
Η πρόθεση του πατέρα μου ήταν καλοπροαίρετη. Όμως για εκείνη την εποχή , η τηλεόραση , ήταν ότι και ο υπολογιστής για εκείνον σήμερα.
«Κουτί» τον λέει και εκείνος , όπως έλεγε ο παππούς μου την τηλεόραση και τον αντιμετωπίζει εχθρικά , γιατί είναι κάτι το οποίο δεν γνωρίζει την χρησιμότητα , ούτε θέλει και να ξέρει.
Από φύση του όμως ο άνθρωπος , όταν δεν γνωρίζει κάτι το φοβάται και του προσδίδει πολλές φορές δαιμονικές ιδιότητες.
Όχι , δεν θέλω να υπερασπιστώ την τεχνολογία και όσα μας προσφέρει. Αλλού θέλω να καταλήξω.
Κάθε επόμενη γενιά , προσπαθεί να προσφέρει περισσότερα πράγματα στην οικογένειά της από ότι η προηγούμενη. Πιστεύοντας με αυτό τον τρόπο ότι … δεν θα στερηθούν τα παιδιά τους ότι στερήθηκαν εκείνοι.
Όλα αυτά φυσικά , πάντα , κατά την γνώμη του κάθε ενός από εμάς. Δεν νομίζω πια να στερηθήκαμε και τόσα πολλά. Αντίθετα , πιστεύω ότι τώρα στερούνται τα παιδιά μας περισσότερα από εμάς παρόλα τα αμέτρητα αγαθά που έχουμε την δυνατότητα να τους προσφέρουμε πλέον.
Μεγαλώσαμε στις αυλές , στις αλάνες και προσπαθούσαν , με πολύ κόπο , να μας μαζέψουν στο σπίτι για φαγητό οι γονείς μας. Τώρα ψάχνουν να βρουν οι γονείς δραστηριότητες έξω από το σπίτι για να ξεκολλήσουν τα μάτια των παιδιών τους από μία οθόνη.
Όχι δεν θέλω να πω ότι η δική μας εποχή ήταν η ιδανική. Και όποιος το αναφέρει αυτό , πραγματικά το πιστεύει , αλλά ήταν , για τα δικά του δεδομένα και όχι τον σημερινών παιδιών.
Απλά ήταν διαφορετική εποχή με άλλες υποχρεώσεις , διαφορετικές συνθήκες και απαιτήσεις.
Σήμερα τα παιδιά υποχρεούνται να απορροφήσουν πληθώρα γνώσεων από πολύ μικρή ηλικία γιατί η προσφορά εργασίας είναι τεράστια και η ζήτηση μικρή. Όπλα για την φαρέτρα , έτσι ονομάζουν τώρα τα εφόδια που θα χρειαστεί στο ζωή του ο νέος μας.
Τον πάμε λοιπόν , από το Δημοτικό ακόμα , σε φροντιστήρια για ξένες γλώσσες (αγγλικά , Γαλλικά , Γερμανικά , Ρώσικα , Κινέζικα ) , για μαθήματα του σχολείου (Μαθηματικά , Έκθεση , Χημεία , Λατινικά , Φυσική ) αθλητικές δραστηριότητες ( βόλεϊ , Μπάσκετ , Στίβο , Χάντμπολ , κωπηλασία ,ποδόσφαιρο , χορό ) όπως και καλλιτεχνικές δραστηριότητες (Κιθάρα , Πιάνο , Βιολί ).
Υπέροχα όλα αυτά αλλά … όχι όλα μαζί. Αυτό δεν θα είναι πλέον παιδί. Είναι ένα καλά προγραμματισμένο ρομπότ που μόλις τελειώνει το ένα , τρέχει για να προλάβει το άλλο και μετά το άλλο …
Θα κάνω μία ερώτηση , χωρίς να περιμένω κάποια απάντηση. Απλά και μόνο για να αναρωτηθούμε λίγο κάποια πράγματα.
Για … ΠΟΙΟΝ … τα κάνουμε όλα αυτά;
Πρέπει να προσέξουμε πολύ καλά τι θα απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση.
-Για το παιδί μας; Έχει στην πραγματικότητα ανάγκη έναν τέτοιο τερατώδες και εξοντωτικό προγραμματισμό; Εμείς θα μπορούσαμε , έστω και για έναν μήνα να ζήσουμε σαν αυτά;
-Μήπως για εμάς; Νιώθουμε την ανάγκη να πιστέψουμε ότι του προσφέρουμε όλα αυτά που θα του χρειαστούν αύριο για να επιβιώσει. Ποιανού όμως είναι αυτές οι επιλογές; Συνήθως είναι εκείνες που εμείς θέλαμε στην ηλικία τους και όχι αυτά.
Άλλωστε … «-Εμείς ξέρουμε καλύτερα τι θέλουν και τι χρειάζονται τα παιδιά . Σε εκείνα δεν πέφτει λόγος».
Δεν μου άρεσε καθόλου όπως ακούστηκε αυτό. Θα ήθελα να πιστεύω … ούτε και σε εσάς.
-Για να μην τους λείψει κάτι; Έτσι λοιπόν , τους αγοράζουμε τα κινητά , τα τάμπλετ και τους υπολογιστές και μετά παραπονιόμαστε που όλη ημέρα είναι κλεισμένα σε αυτά. Αλήθεια; Ποιος τους τα πήρε; Ο γείτονας ή εμείς οι ίδιοι. Μη βιαστείτε να απαντήσετε. Θα το δούμε αργότερα , αν και δεν είναι εκεί το πρόβλημα.
-Μήπως για τους άλλους; Γιατί ο γιός του Γιάννη πηγαίνει Ρώσικα ; Και το δικό μου το παιδί θα πάει Κινέζικα που είναι πιο καλά.
Ο δικός μου πάει σε πέντε φροντιστήρια ενώ της Γεωργίας ο γιός σε επτά.
Το κοριτσάκι που μένει δίπλα πάει μπαλέτο και το δικό μας ρίχνει σφαίρα. Μήπως να το πηγαίναμε κι εμείς; Τι σημασία έχει αν η οκτάχρονη κόρη μας είναι 75 κιλά;
Πιστεύω ότι καταλάβατε πώς έθεσα αυτά τα ερωτήματα. Όλοι μας κάναμε τέτοια λάθη και της περισσότερες φορές για τα μάτια των άλλων. Να δείξουμε ότι στο δικό μας παιδί μπορούμε να παρέχουμε τα πάντα.
-Να θυμηθώ να του πάρω Adidas γιατί … πως θα πάει στην προπόνηση με αυτά τα παπούτσια. Θα τον κοροϊδέψουν τα άλλα παιδιά.
-Αν μου φέρεις καλούς βαθμούς θα σου πάρω το I-phone 6 και μετά βλαστημάς την ώρα και την στιγμή που του το πήρες , γιατί όλο με αυτό ασχολείται και δεν διαβάζει πια.
Για να μην μακρηγορώ και γίνω ακόμα πιο κουραστικός από ότι ήδη έγινα θα περάσω στο κυρίως θέμα.
Κατηγορούμε την νεολαία μας για τόσα πολλά , χωρίς ποτέ να έχουμε το θάρρος να αναρωτηθούμε κάποια πράγματα.
Φωνάζουμε ότι κρυφτήκαν πίσω από οθόνες.
Ποιος τους λέει όταν γυρνάει κουρασμένος από την δουλειά στο σπίτι και εκείνα έρχονται κοντά του (αφού έχουν τελειώσει τα μαθήματά τους) … -Έλα να παίξουμε μαζί λίγο η να πάμε μία βόλτα;
Εμείς το στέλνουμε εκεί να παίξει η να δει καμία ταινία ,για να έχουμε λίγη ηρεμία και μάλιστα η επικοινωνία πολλές φορές είναι μονολεκτική (όχι , ναι , αργότερα , όχι τώρα –που σημαίνει ποτέ , θα δούμε ).
Ποιος τους τα αγόρασε; Ποιος ανακάλυψε το ιντερνέτ , τα κινητά , τα τάμπλετ , τα CD player και τόσα άλλα; Η δική μας η γενιά. Εκείνα , ζουν στον κόσμο που εμείς ετοιμάσαμε για αυτά και δεν φέρουν ευθύνη.
Μη βιαστείτε να πείτε οποιαδήποτε δικαιολογία. Το ξέρω ότι μπορούμε να βρούμε πολλές κι εσείς κι εγώ και όλοι μας. Και τι με αυτό. Δεν διορθώνουμε τίποτε με το να βρίσκουμε δικαιολογίες.
Η τεχνολογία προσφέρει τεράστιες δυνατότητες και είναι μία τεράστια αποθήκη αμέτρητων δεδομένων , με την διάφορα όμως ότι υπάρχουν οι χρήσιμες και αυτές που είναι ζημιογόνες.
Όπως επίσης , μεγάλο ρόλο παίζει και το χρονικό διάστημα που ασχολείται σε καθημερινή βάση το παιδί με την τεχνολογία σε οποιαδήποτε μορφή και εάν έχει αυτή.
Πρέπει να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι η αληθινή ζωή βρίσκεται «κάπου εκεί έξω» και όχι «εκεί μέσα» όπου την παρουσιάζουμε όπως θέλουμε και απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Η σωστή διαχείριση είναι το πάν. Και η πολύ ζάχαρη … είναι δηλητήριο.
Εδώ , πιθανολογώ , ότι βρίσκεται η μαγική συνταγή που θα βοηθήσει. Και αυτή είναι το «Μέτρο».
Όχι όμως το δικό μας «μέτρο». Εάν προσπαθήσουμε να το επιβάλουμε θα είναι σαν να χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο. Θα είναι σαν να του λέμε «Κοίτα αυτό σου απαγορεύω και αυτό πρέπει να κάνεις».
Ειδικά στη εφηβεία , θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένη , την δική τους επανάσταση.
Όσο χαζή και εάν μας φαίνεται εμάς , για εκείνα είναι μεγάλη υπόθεση και στα μάτια τους φαντάζει σαν κολοσσιαίο κατόρθωμα. Αυτό που τους απαγορεύεις , τους φαίνεται πιο γλυκό από αυτό που τους επιτρέπεις.
Και μην μου πείτε , ότι αυτό , δεν ισχύει και για πολλούς από εμάς τους λεγόμενους ενήλικες. Δεν θα αναφερθώ άλλο στο συγκεκριμένο θέμα για ευνόητους λόγους.
Το θέμα λοιπόν είναι να βρούμε το «μέτρο» ανάμεσα στο δικό μας και το δικό τους «μέτρο».
Την χρυσή τομή δηλαδή. Και εύλογα θα με ρωτήσετε. –Και ποια είναι αυτή;
Ούτε κι εγώ ξέρω. Ψάχνοντας θα την ανακαλύψουμε. Και αυτό γιατί ακόμα και παιδιά από την ίδια οικογένεια έχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ τους.
Αυτό το καθήκον έχουμε σαν γονείς . Να τα ακούμε , να επικοινωνούμε , να υπάρχει μία αλληλεπίδραση ανάμεσα σε εμάς και στα παιδιά μας. Όχι αυστηρά να τα υπακούμε ή εκείνα εμάς , αλλά να τα αφουγκραζόμαστε και να προσπαθούμε να τα καταλάβουμε μπαίνοντας , έστω και για λίγο , στην δική τους θέση.
Όπως μαθαίνουν αυτά από εμάς θα πρέπει να μαθαίνουμε κι εμείς πράγματα για εκείνα. Και θα καταλάβουμε ότι μαθαίνουμε και για εμάς , κάθε φορά , κάτι καινούριο.
Θα καταλάβουμε ότι ένα παιδί υπακούει καλύτερα έναν κανόνα η μία άποψη , για την οποία αισθάνεται σαν να την ανακάλυψε το ίδιο , παρά εάν υποχρεωθεί να την υπακούσει με το ζόρι.
Τέλος θα πρέπει να αντιληφθούμε και ποτέ να μη ξεχνάμε , ότι πίσω από κάθε παιδική φατσούλα βρίσκεται ένας εμπειρότατος γνώστης της ψυχολογίας μας. Ο οποίος από την πρώτη στιγμή που θα σε συναντήσει σε «περνάει από ψιλό κόσκινο».
Έτσι ώστε να ανακαλύψει μέχρι που «το παίρνει» και με ποιόν τρόπο , θα μπορέσει να … «περάσει το δικό του».
Όπως , επίσης σημαντικό , είναι να αισθάνεται ζεστασιά , αποδοχή και άνεση μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Έτσι ώστε να μην χρειαστεί να «ψάξει αλλού» να βρει όλα αυτά τα τόσο πολύτιμα στοιχεία μιας υγιούς σχέσης , μακριά από την οικογένεια.
Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση να είσαι γονιός και ούτε όλοι μπορούν να γίνουν.
Δεν είναι όμως εύκολο να είσαι όμως και παιδί στη σημερινή εποχή , όπου η διάρκεια της παιδικής αγνότητας , ανεμελιάς και αθωότητας … μειώνεται χρόνο με τον χρόνο , με ταχύτατους ρυθμούς.

 

Δημήτρης Θωμάζος

Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Στιχουργός, Συγγραφέας

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *