Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση στην όμορφη εκδήλωσή σας με την ευκαιρία της παρουσίασης του λευκώματος «Η Θεσπρωτία στα χρώματα της παράδοσης» που εκδόθηκε από το ΚΠΕ Φιλιατών με τη συμβολή του Erasmus+ .
To πόνημα αυτό, δεν θα είχε υλοποιηθεί χωρίς τον ενθουσιασμό, το μεράκι, την επιμονή και την όρεξη του εκπαιδευτικού Μάρκου Νικολάου και του ΚΠΕ Φιλιατών αλλά και την αμέριστη αρωγή του πατέρα Μεθοδίου. Σας συγχαίρω θερμά λοιπόν, και είμαι σίγουρος ότι και δική σας επιθυμία είναι το βιβλίο αυτό να αποτελέσει πολιτιστική παρακαταθήκη ολόκληρου του Θεσπρωτικού λαού.
Το παρελθόν του τόπου μας, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Θεσπρωτίας, παρουσιάζονται αριστοτεχνικά στις σελίδες αυτού του λευκώματος μέσα από τις φωτογραφίες των κτισμάτων και τη μελέτη τους. Έχουμε συγκεντρωμένο όλο αυτό το σημαντικό υλικό για τη θεσπρωτική αρχιτεκτονική, η οποία αφομοίωσε δημιουργικά ποικίλες επιρροές, κυρίως όσον αφορά την τέχνη της πέτρας δείχνοντας μας πως οι πρόγονοί μας ήξεραν να δημιουργούν με αισθητική αξιοποιώντας τα μέσα που προσέφερε το περιβάλλον τους.
Σχολεία, κατοικίες, γεφύρια, μύλοι, μονοπάτια, κρήνες, λιοτρίβια και αλώνια, τόποι δηλαδή της καθημερινής ζωής και του μόχθου, μαζί με κτίσματα της λατρευτικής ζωής, ναούς, μονές, παρεκκλήσια και ασκηταριά, «εντάσσονται αρμονικά στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής», όπως σημειώνει ο συγγραφέας, στα συνοδευτικά των φωτογραφιών κείμενα. Παράλληλα, ποιήματα διανθίζουν και συμπληρώνουν πολύ εύστοχα τις εικόνες και τα σχόλια.
Φυλλομετρώντας τις σελίδες του λευκώματος με τις δημιουργίες του «πολύτροπου πρωτομάστορα», μνήμες παιδικές έρχονται στο νου νοσταλγικά, ενώ την ίδια στιγμή συνειδητοποιούμε τη φθορά που έχει υποστεί «ο λαβωμένος τόπος».
Δυστυχώς η τεχνολογική πρόοδος και ανάπτυξη προηγούμενων δεκαετιών, επέφεραν σημαντικές αλλοιώσεις και ανεπανόρθωτες ζημιές σε κτίσματα των τελευταίων αιώνων. Έτσι, η ανάδειξη και διάσωση αυτής της παράδοσης στα εναπομείναντα ιστορικά κτίσματα είναι μείζονος σημασίας, κυρίως για τη νέα γενιά ώστε να διατηρηθεί άκοπο το νήμα της ιστορικής και συλλογικής μνήμης.
Όλη αυτή η πολιτιστική κληρονομιά, το εθνικό κεφάλαιο, πρέπει και μπορεί να αξιοποιηθεί με τησύμπραξη της τοπικής και της κεντρικής εξουσίας σε συνεργασία με τους πολίτες και τη νεολαία, τους οικονομικούς φορείς και με τη βοήθεια ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Ως τουριστικό αξιοθέατο, ως βιωματικό εκπαιδευτικό υλικό για τους μαθητές μας, ως μέσο για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, κυρίως στους νέους.
Ερχόμενα τα παιδιά σε επαφή με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και γνωρίζοντας παλιότερες μορφές κοινωνικής οργάνωσης, μπορούν, μέσω της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, να μάθουν τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον.
Γιατί η μνήμη και η γνώση του παρελθόντος καθορίζει το μέλλον ενός τόπου. Και το μέλλον μας, αν θέλουμε να είναι ευοίωνο και αειφόρο, θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις που θα πάρουμε τώρα, στο παρόν, διδασκόμενοι ακριβώς από αυτό το παρελθόν, που θα μας καταπλήξει με τη χρησιμότητα και τη ζωντάνια του. Αυτό ακριβώς αποτυπώνει πολύ όμορφα και το δίστιχο από το ποίημα του Μάρκου Νικολάου «Σαν τότε» με το οποίο θα κλείσω τον χαιρετισμό μου:
«Στοχάσου, συλλογίσου
Τις πέτρες σα πατάς…»
Σας ευχαριστώ πολύ και καλοτάξιδο το νέο βιβλίο!
