Η Θεσπρωτία έχει τεράστιες δυνατότητες, αλλά παραμένει εγκλωβισμένη σε χρόνια προβλήματα, καθυστερήσεις και αναξιοποίητους πόρους. Από τις υποδομές και την υγεία, μέχρι τον πολιτισμό και τον τουρισμό, ο τόπος μας διψά για σχέδιο, οργάνωση και αποφασιστικότητα.

Με ένα αναλυτικό άρθρο-παρέμβαση, ο Σωτήρης Γιάκης, Χειρουργός Οδοντίατρος – Μετεκπαιδευθείς στην Εμφυτευματολογία και Πρόεδρος του Κοινωνικο-Οικονομικο-Πολιτιστικού Φορέα «Κοινό των Θεσπρωτών», καταθέτει προτάσεις και καυτηριάζει τις καθυστερήσεις σε έργα που αφορούν την καθημερινότητα και την ανάπτυξη της περιοχής.

Η παρέμβαση αγγίζει κρίσιμα ζητήματα:

·        Έργα υποδομής που μένουν στα χαρτιά.

·        Υγεία και επείγουσα περίθαλψη που κοστίζουν ζωές.

·        Πολιτιστικά μνημεία και φυσικοί πόροι που ρημάζουν.

·        Χαμένη τουριστική δυναμική, ακόμη και στην κρουαζιέρα.

«Η Θεσπρωτία μπορεί και πρέπει να αλλάξει πορεία. Όχι με λόγια, αλλά με σχέδιο και πράξεις», τονίζει ο κ. Γιάκης.

Σωτήρης Γιάκης
Χειρουργός Οδοντίατρος – Μετεκπαιδευθείς στην Εμφυτευματολογία
Πρόεδρος του Κοινωνικο-Οικονομικο-Πολιτιστικού Φορέα «Κοινό των Θεσπρωτών»

Ακολουθεί το άρθρο του κ.Γιάκη

Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε την εγκατάλειψη;

Η Θεσπρωτία, μια περιοχή με μοναδικές φυσικές ομορφιές, ιστορική κληρονομιά και στρατηγική γεωγραφική θέση, βιώνει χρόνια τώρα μια συνεχή και πολυεπίπεδη εγκατάλειψη. Εγκατάλειψη που δεν είναι απλώς αίσθηση των κατοίκων, αλλά μια σκληρή πραγματικότητα που αποτυπώνεται σε έργα που δεν έγιναν ποτέ, σε υποδομές που ρημάζουν και σε χαμένες ευκαιρίες που άλλες περιοχές θα εκμεταλλεύονταν στο έπακρο. Το ερώτημα είναι απλό: μέχρι πότε;

Υποδομές που δεν ολοκληρώνονται – έργα που δεν ξεκινούν

Ο περιφερειακός δρόμος της Ηγουμενίτσας, ένα έργο ζωτικής σημασίας για την αποσυμφόρηση της πόλης και την ασφαλή κυκλοφορία, παραμένει «στα χαρτιά» χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.
Την ίδια στιγμή, η βόρεια είσοδος της πόλης – μόλις δύο χιλιόμετρα έργου – σέρνεται εδώ και έξι χρόνια, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί, δημιουργώντας εικόνα ντροπής για τον επισκέπτη και τον ντόπιο που φτάνει σε αυτήν.

Η μαρίνα της Ηγουμενίτσας παραμένει ένα «άγνωστο» έργο, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα, στερώντας από την πόλη έναν κόμβο τουριστικής και ναυτιλιακής ανάπτυξης. Το πρώην ξενοδοχείο Ξενία, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος φιλοξενίας και πολιτισμού, παραμένει εγκαταλελειμμένο. Ακόμη και το δασάκι με το ενετικό κάστρο – για το οποίο δαπανήθηκαν 700.000 ευρώ για ανάδειξη από την προηγούμενη δημοτική αρχή – σήμερα είναι παρατημένο, βανδαλισμένο και σκοτεινό, ενώ θα μπορούσε με σωστό φωτισμό και φροντίδα να αποτελεί τοπόσημο και σημείο αναφοράς για την πόλη.

Βασικές υποδομές, όπως ένα κολυμβητήριο, παραμένουν όνειρα θερινής νυκτός.

Υποβάθμιση στην εκπαίδευση

Η απώλεια πανεπιστημιακών τμημάτων και η απομάκρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τη Θεσπρωτία έχουν στερήσει από τη νεολαία και την τοπική κοινωνία μια βασική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης. Εδώ και πέντε χρόνια, είχα καταθέσει δημόσια πρόταση για την ίδρυση Σχολής Ναυτιλιακών Σπουδών στην Ηγουμενίτσα, βασισμένη στη στρατηγική θέση του λιμανιού. Μια πρόταση που, αν είχε υιοθετηθεί έγκαιρα, θα είχε ήδη φέρει φοιτητές, ακαδημαϊκή δραστηριότητα και οικονομική τόνωση στην περιοχή. Σήμερα, το μόνο που βλέπουμε είναι σποραδικές κινήσεις οικειοποίησης ιδεών από τον Δήμαρχο κ. Νταή, χωρίς ουσιαστική δράση, διεκδίκηση και δέσμευση για υλοποίηση.

Υγεία – μια αλυσίδα καθυστερήσεων που κοστίζει ζωές

Το σύστημα υγείας στη Θεσπρωτία πάσχει από χρόνια υποστελέχωση και έλλειψη υποδομών. Ένα σοβαρό περιστατικό υγείας πρέπει να περάσει πρώτα από το ΤΕΠ Ηγουμενίτσας, έπειτα να διακομιστεί στο Νοσοκομείο Φιλιατών και – εάν κριθεί αναγκαίο – να μεταφερθεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Αυτή η πολύωρη αλυσίδα καθυστερήσεων μπορεί να αποβεί μοιραία για ανθρώπινες ζωές, ειδικά σε επείγοντα περιστατικά.

Λειψυδρία – πρόβλημα που «φουντώνει» το καλοκαίρι

Η λειψυδρία μαστίζει κοινότητες και χωριά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Πέρδικα, που μέσα στην καρδιά της τουριστικής περιόδου μένει χωρίς επαρκή υδροδότηση. Το ζήτημα αυτό, εκτός από κοινωνικό, έχει και άμεσο οικονομικό αντίκτυπο, αφού πλήττει τον τουρισμό, την τοπική επιχειρηματικότητα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Χαμένες ευκαιρίες σε τουρισμό και πολιτισμό

Το αρχαίο θέατρο των Γιτάνων, μοναδικό μνημείο της ελληνιστικής περιόδου, παραμένει ουσιαστικά αναξιοποίητο. Η πόλη των Γιτάνων, πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας και έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών, αποτέλεσε  ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά, διοικητικά και οικονομικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου. Η οδική πρόσβαση είναι απαράδεκτη: ο δρόμος περνά μέσα από στάνες και στάβλους, με λάσπες και κοπριές να συνθέτουν μια εικόνα που ντροπιάζει την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Το Αγιονήσι, ένας αληθινός φυσικός θησαυρός, παραμένει χωρίς οργανωμένη αξιοποίηση και προβολή, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό τουριστικό προορισμό. Το ίδιο και ο Αχέροντας, το Νεκρομαντείο, ο Πύργος Ραγίου, η Ελαία, το μοναστήρι στο Γηρομέρι και το ηρωικό Σούλι — όλοι πόλοι πολιτιστικού, ιστορικού, θρησκευτικού και φυσιολατρικού ενδιαφέροντος που μένουν στην αφάνεια.

Κρουαζιέρα – από πέρασμα σε προορισμό

Η Ηγουμενίτσα, με το λιμάνι της, θα μπορούσε να είναι πύλη εισόδου για τον τουρισμό κρουαζιέρας. Σήμερα, τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια που καταπλέουν αφήνουν εκατοντάδες επισκέπτες, οι οποίοι, λόγω έλλειψης οργάνωσης, υποδομών και προβολής, καταλήγουν να πηγαίνουν σε προορισμούς όπως τα Μετέωρα, αντί να μένουν και να ξοδεύουν στη Θεσπρωτία. Οι χαμένες ευκαιρίες της προηγούμενης παραγράφου συνδέονται άρρηκτα με την Κρουαζιέρα. Ως Γενικός Γραμματέας του Δήμου είχα ξεκινήσει τις διαδικασίες για σύσταση διαδημοτικής επιτροπής κρουαζιέρας, με συμμετοχή του ΟΛΗΓ, ώστε να προτεραιοποιηθούν έργα και δράσεις που θα μετέτρεπαν τη Θεσπρωτία σε προορισμό, όχι απλώς σε σταθμό διέλευσης.

Οικονομική υποβάθμιση – το ναυάγιο του Βιοτεχνικού Πάρκου και του Εμπορευματικού Κέντρου

Το Βιοτεχνικό Πάρκο και το Εμπορευματικό Κέντρο, έργα που θα μπορούσαν να αλλάξουν το οικονομικό τοπίο της περιοχής, έχουν βαλτώσει εδώ και χρόνια. Οι ευθύνες ενεργών Θεσπρωτών πολιτικών προσώπων είναι τεράστιες και σκοτεινές χωρίς ωστόσο να αποδίδονται ποτέ, ούτε καν και ως αποτύπωση της λαϊκής ετυμηγορίας στην κάλπη.   Η απουσία βιομηχανικής και βιοτεχνικής ζώνης σημαίνει χαμένες θέσεις εργασίας και απουσία παραγωγικής βάσης που θα στήριζε την τοπική οικονομία.

Στρατόπεδο Φιλιατών – ακόμη ένα χαμένο κεφάλαιο

Το κλείσιμο του στρατοπέδου στους Φιλιάτες στέρησε από την περιοχή μια σημαντική οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, αφήνοντας ανεκμετάλλευτες τις εγκαταστάσεις και αφαιρώντας έναν παράγοντα τοπικής ανάπτυξης.

Η εικόνα της Ηγουμενίτσας – σταθμεύσεις, κυκλοφορία και εγκαταλείψεις

Η έλλειψη χώρων στάθμευσης και η απουσία οργανωμένου συστήματος park & ride, για τους επισκέπτες του λιμανιού, της πόλης αλλά και τους Ηγουμενιτσιώτες δημιουργεί χάος και κακή εικόνα της πόλης. Ο αστικός ιστός πνίγεται από κυκλοφοριακά προβλήματα που θα μπορούσαν να λυθούν με σωστό σχεδιασμό και μικρές παρεμβάσεις.

Το κάλεσμα

Η Θεσπρωτία δεν αντέχει άλλη αδράνεια. Δεν χρειάζεται «διαχείριση παρακμής», αλλά ένα σχέδιο ανασυγκρότησης, με όραμα, πολιτική βούληση και διάθεση για δουλειά. Οι ευκαιρίες υπάρχουν, οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Το ζητούμενο είναι αν θα συνεχίσουμε να τις αφήνουμε να χάνονται ή αν θα αποφασίσουμε να δράσουμε.

Το ερώτημα παραμένει: Πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε την εγκατάλειψη;