Η σφοδρή κακοκαιρία που έπληξε τη Δυτική Ελλάδα άφησε πίσω της εκτεταμένες καταστροφές, με πλημμύρες, κατολισθήσεις και εγκλωβισμούς κατοίκων. Οι Δήμοι Ζαγορίου, Φιλιατών και Ζηρού έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Όπως τονίζει το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σε ανακοίνωσή του, ο υφυπουργός Κ. Κατσαφάδος βρίσκεται σε επικοινωνία με τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές των περιοχών που επλήγησαν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ημερών. Παράλληλα, έχει ήδη δρομολογηθεί πρόγραμμα επισκέψεων και αυτοψιών, με τον υφυπουργό να μεταβαίνει το προσεχές διάστημα σε όλες τις πληγείσες περιοχές, προκειμένου να συντονίσει και να δρομολογήσει τις ενέργειες στήριξης και αποκατάστασης.

Κακοκαιρία: Γιατί πνίγηκε η βορειοδυτική Ελλάδα – Τι είναι το orographic lifting

Κρίσιμη είναι η κατάσταση στη βορειοδυτική Ελλάδα που πλήττεται τις τελευταίες ώρες από την κακοκαιρία.

Οι πλημμύρες είναι εκτεταμένες, χωριά έχουν πλημμυρίσει και αρκετά αυτοκίνητα παρασύρθηκαν από τα ορμητικά νερά. Αρκετοί είναι επίσης οι δήμοι που έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ο μετεωρολόγος Γιώργος Τσατραφύλλιας αποδίδει την καταστροφή στο φαινόμενο «Οrographic lifting» και εξηγεί.

«Οταν φυσάει Ν–ΝΔ, ο άνεμος έρχεται από το Ιόνιο, που είναι ζεστό και φορτωμένο υγρασία. Αυτή η υγρή αέρια μάζα κατευθύνεται προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Η Πίνδος λειτουργεί σαν “τείχος”. Ο αέρας αναγκάζεται να ανέβει την οροσειρά της Πίνδου (αναγκαστική ανύψωση – orographic lifting). Καθώς ανεβαίνει, ψύχεται, ο κορεσμός επιτυγχάνεται γρήγορα, και η υγρασία συμπυκνώνεται → έντονη βροχή στα δυτικά προσήνεμα (Ήπειρος, δυτ. Θεσσαλία, δυτ. Στερεά, δυτ. Μακεδονία).

Η ανύψωση είναι συνεχής όσο φυσάει νότιος άνεμος. Η υγρασία είναι σχεδόν “απεριόριστη” από το Ιόνιο. Εμφανίζεται και το φαινόμενο back-building σε καταιγίδες που ξαναδημιουργούνται πάνω στις ίδιες περιοχές. Όταν υπάρχει και βαρομετρικό χαμηλό ανοικτά του Ιονίου, η τροφοδοσία υγρασίας είναι συνεχής με αποτέλεσμα να δημιουργούνται rain trains».

Πώς εξηγεί το φαινόμενο ο Δημήτρης Ζιακόπουλος

«Αναλύσεις του ECMWF του πεδίου των ανέμων και της σχετικής υγρασίας στη στάθμη των 925 hPa. Η στάθμη αυτή βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σε μια τυπική ατμόσφαιρα το ύψος είναι περίπου 750 μέτρα, αλλά αυτό ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία.

Αυτό που παρατηρούμε στους διαδοχικούς χάρτες είναι η σύγκλιση των ανέμων σε μια ζώνη αυξημένης σχετικής υγρασίας σε ύψος μερικών εκατοντάδων μέτρων πάνω από τη θάλασσα, η οποία (ζώνη) σε ένα εικοσιτετράωρο μετακινήθηκε από την περιοχή της Κέρκυρας προς την περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου.

Αναμφίβολα, ανάμεσα στους παράγοντες που συνετέλεσαν στην εκδήλωση των μεγάλης διάρκειας και έντασης βροχών ήταν οι δυναμικοί παράγοντες και η ορογραφία, αλλά, κατά τη γνώμη μου, καθοριστικός παράγοντας για τις συνεχώς ανατροφοδοτούμενες καταιγίδες ήταν η προαναφερθείσα ζώνη σύγκλισης που λειτούργησε ως μεταφορέας υγρών και θερμών αερίων μαζών. Οι μάζες αυτές αναπλήρωναν συνεχώς τους υδρατμούς που με τη συμπύκνωση εγκατέλειπαν ως βροχή τα καταιγιδοφόρα σύννεφα».

Η Θεσπρωτία και τα Ιωάννινα χτυπιούνται για τρίτη συνεχόμενη ημέρα από το κύμα κακοκαιρίας. Ο ποταμός Καλαμάς υπερχείλισε, πλημμυρίζοντας τον κάμπο της Βρυσέλλας με μανταρίνια, ενώ αντίστοιχα προβλήματα εντοπίζονται και στη Σαγιάδα, όπου καλλιέργειες, πορτοκαλεώνες και αγροτικοί δρόμοι έχουν βυθιστεί στα λασπόνερα.

Με πληροφορίες από το www.protothema.gr

Υπερχείλιση του ποταμού Καλαμά στη Θεσπρωτία (φωτ.: apohxos.gr / EUROKINISSI)