*Γράφει η Θάλεια Θεοδωρίδη

Λύματα και δυσοσμία

«Κάποτε οδηγούσα με τη μηχανή μου από την Ηγουμενίτσα προς την Πλαταριά κι άνοιγα τα πνευμόνια μου να νιώσω την ευωδία από το θυμάρι και το φασκόμηλο», μου είπε πρόσφατα ένας φίλος.

Κάποτε ναι … Η εικόνα αυτή ανήκει στο παρελθόν. Τώρα πλέον πρέπει να οδηγούμε με κλειστά τζάμια από τη δυσοσμία που σκορπίζει το έργο του βιολογικού καθαρισμού του Δήμου Ηγουμενίτσας και απλώνεται για ολόκληρα χιλιόμετρα εδώ και πολύ καιρό μετά την περιοχή της «Γωνιάς».

Τα δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο των τελευταίων ημερών με φωτογραφικό υλικό διαρροής λυμάτων στη θάλασσα επιβεβαιώνουν το πρόβλημα. Οι πιστοποιημένοι μηχανικοί θα μπορούσαν να μας δώσουν αναλυτικά τις πιθανές αιτίες μιας τόσο σοβαρής δυσλειτουργίας: ανεπαρκής λειτουργία του βιολογικού, υπερφόρτωση εγκατάστασης γιατί ενδεχομένως είχε υπολογιστεί μικρότερος αριθμός πληθυσμού, παράκαμψη επεξεργασίας, βλάβες στο δίκτυο ή στις δεξαμενές, κακή διαχείριση ιλύος.

Το μεγάλο έργο που κατέληξε πρόβλημα

Η Μονάδα του Βιολογικού Καθαρισμού Ηγουμενίτσας  λειτούργησε το 2004 με ευθύνη της ΔΕΥΑΗ,  με τη δέσμευση να τηρηθούν οι εγκεκριμένοι όροι για την ποιότητα εκροής των επεξεργασμένων λυμάτων που διαχέονται στην είσοδο του κόλπου της Ηγουμενίτσας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Το 2019 η ΔΕΥΑΗ ανακοίνωσε την ένταξη στο πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι» για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της μονάδας, προϋπολογισμού σχεδόν 5 εκατ. ευρώ, καθώς και ένα ακόμη έργο 37 εκατ. ευρώ για αποχετευτικά δίκτυα Συβότων, Πλαταριάς, Πέρδικας και Αρίλλα και νέα εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων.

Ο στόχος ήταν σαφής: περιβαλλοντική θωράκιση και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.

Το έργο προϋπολογισμού 37.100.000€, περιελάμβανε για τον ανάδοχο:

• την κατασκευή του αποχετευτικού δικτύου στον οικισµό των Συβότων συνολικού µήκους 21,05 χλµ και αντλιοστασίων ακαθάρτων
• την κατασκευή του αποχετευτικού δικτύου στον οικισµό της Πλαταριάς συνολικού µήκους 10,87 χλµ και αντλιοστασίων ακαθάρτων
• την κατασκευή του αποχετευτικού δικτύου στους οικισµούς Πέρδικας και Αρίλλα συνολικού µήκους 24,68 χλµ και αντλιοστασίων ακαθάρτων
• την κατασκευή του δικτύου µεταφοράς λυμάτων µήκους 28,42 χλµ και 12 αντλιοστασίων ακαθάρτων
• την κατασκευή Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) με δυνατότητα εξυπηρέτησης ισοδύναμου πληθυσμού περίπου 21.000 κατοίκων το θέρος για χρονικό ορίζοντα 20ετίας, μετά του αγωγού διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων στη θάλασσα

Επιπτώσεις

Τι στράβωσε; Τι δεν έγινε σωστά; Εμείς οι πολίτες δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε όμως τις επιπτώσεις. Η Δημόσια Υγεία βρίσκεται σε κίνδυνο καθώς τα θαλάσσια ύδατα μολύνονται από παθογόνα μικρόβια. Η ρύπανση του θαλάσσιου συστήματος απειλεί με θάνατο τα θαλάσσια είδη με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ισορροπία του οικοσυστήματος. Η ποιότητα ζωής των κατοίκων και επισκεπτών υποβαθμίζεται από την έντονη δυσοσμία και την ορατή ρύπανση των ακτών.

Η διαδρομή από Γωνιά μέχρι Πλαταριά περιλαμβάνει κατοικίες, αλλά και πολλές σημαντικές τουριστικές επιχειρήσεις που αποτελούν σοβαρό έρεισμα για την τοπική οικονομία. Είναι κοινή λογική να αντιληφθεί κανείς το τεράστιο πλήγμα που δέχεται ο τουρισμός της περιοχής και μάλιστα σε μια χρονιά που ήδη καταγράφηκε για την περιοχή, ως η δυσκολότερη για τον τουρισμό μετά την πανδημία. Και φυσικά η πόλη της Ηγουμενίτσας  έχει άμεσο αντίκτυπο.

Η μη τήρηση των όρων για τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού συνιστά ως εκ τούτου παραβίαση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας για την επεξεργασία αστικών λυμάτων.

Ο τόπος χάνεται-Ζητούμε άμεση λύση

Είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί άμεσος έλεγχος της λειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού από τις αρμόδιες υπηρεσίες.  Να διενεργούνται δειγματοληψίες στα εξερχόμενα λύματα και στον θαλάσσιο αποδέκτη, με δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων. Να ληφθούν άμεσα μέτρα αποκατάστασης της νόμιμης και ορθής λειτουργίας της εγκατάστασης. Να διερευνηθούν τυχόν ευθύνες των αρμόδιων αρχών ή του αναδόχου λειτουργίας.

Είναι πολύ οδυνηρό να βλέπει κανείς ότι ένας τόπος με τόση φυσική ομορφιά δεν κατόρθωσε ποτέ να αναδειχθεί όπως του αξίζει. Πολύ περισσότερο δε να υποβαθμίζεται και να καταστρέφεται. Είναι πολύ οδυνηρό για όλους εμάς που ζούμε εδώ.  Κάποτε ναι… . Η διαδρομή από τη Γωνιά μέχρι την Πλαταριά ήταν μια εμπειρία αισθήσεων. Άνοιγαν τα μάτια της ψυχής μας από το μπλε του ουρανού και της θάλασσας. Οι ανθισμένες πικροδάφνες, η λάμψη του ήλιου και η ευωδία από το θυμάρι και το φασκόμηλο ήταν ο τόπος μας, η Ελληνική γη. Όχι πια. Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η Πλαταριά κινδυνεύει να μείνει στη μνήμη μας μόνο «όπως ήταν κάποτε» και οι συνέπειες θα πλήξουν ολόκληρη τη Θεσπρωτία.

*Η Θάλεια Θεοδωρίδη είναι Επικοινωνιολόγος, με εμπειρία στο branding τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς και εκπαιδευτικών και πολιτιστικών οργανισμών και Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων σε τμήματα Δημοσιογραφίας και Τουρισμού, [email protected]