Του π. Ηλία Μάκου
Τα χωριά του ιστορικού Σουλίου μαραζώνουν και αυτά. Λίγες οικογένειες παραμένουν εκεί, κτηνοτροφικές κατά κύριο λόγο, και αντιμετωπίζουν προβλήματα στην καθημερινότητά του που έχουν να κάνουν με την υγειονομική κάλυψη, το οδικό δίκτυο κ.λπ.
Τελευταίως γίνονται κάποιες προσπάθειες, αλλά δεν μπορούν να καλύψουν την αδράνεια δεκαετιών ολόκληρων.
Το σχέδιο Δράσης αποκατάστασης και ανάδειξης του ευρύτερου ιστορικού τόπου του Σουλίου που σχεδιάζει να υλοποιήσει το υπουργείο Πολιτισμού, αναμένεται να συμβάλει και στην πολύπλευρη ανάπτυξη της περιοχή, αλλά αυτό πρέπει να διαπιστωθεί στην πράξη.
Το κεντρικό κράτος, οι τοπικοί φορείς κάνουν ότι μπορούν, οφείλει να στρέψει το ενδιαφέρον του προς το Σούλι, ώστε αυτό να μην εγκαταλειφθεί και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές, ώστε οι εναπομείναντες κάτοικοι να μην πάρουν και αυτοί των ομματιών τους.
Πέρα τούτων πρέπει να αποδοθεί προσοχή και στην επιχειρούμενη διαστρέβλωση της ιστορίας του Σουλίου. Οι πρωτομάστορες της ελευθερίας του Έθνους, οι Σουλιώτες, χαρακτηρίζονται από ιστορικούς στην Αλβανία και στην Ελλάδα (!!!) ως Αλβανοί, ποιοι, αυτοί, που πάλευαν χρόνια εναντίον των Τουρκαλβανών. Επιχειρείται, μέσα από βιασµό ιστορικών στοιχείων, να καταδειχθεί πως οι Σουλιώτες δεν ήταν τίποτε άλλο παρά πρωτόγονες φάρες, αλβανικής καταγωγής και γλώσσας, οι οποίες δεν διέθεταν κάποια εθνική ή έστω πρωτοεθνική συνείδηση.
Και η καταγωγή των Σουλιωτών ήταν ελληνική, και το φρόνιμα ήταν ελληνικό και η συνείδηση ήταν ελληνική και η δράση ήταν ελληνική και η γλώσσα τους ήταν ελληνική, η προφορική και η γραφόμενη, ενώ μιλούσαν και τα αρβανίτικα. Άλλωστε όλα τα ιδιωτικά, κοινοτικά και επίσημα διαπραγματευτικά κείμενα είναι γραμμένα στην ελληνική, όπως γραμμένες στην ελληνική είναι και οι επιστολές του Αλή πασά και των Τούρκων αξιωματούχων προς τους Σουλιώτες.
Οι Σουλιώτες, υποστηρίζουν κάποιοι, «δεν είναι» Έλληνες, αλλά… «εξελληνίζονται» επιγενέστερα! Διαστρεβλώνουν γεγονότα-σταθµούς στην ιστορία των Σουλιωτών, αλλά και στη νεότερη ιστορική συνείδηση των Ελλήνων: Γι’ αυτούς η αυτοπυρπόληση του Σαµουήλ στο Κούγκι δεν συνέβη ποτέ. Είναι αµφίβολο εάν ανατινάχτηκε η Δέσπω, στου «Δηµουλά τον Πύργο». Προπαντός δε, ο χορός του Ζαλόγγου, όχι µόνο αποτελεί «εθνικιστικό µύθο», αλλά είναι πιθανό οι Σουλιώτισσες να έπεσαν στο βάραθρο σπρωγµένες από τους ίδιους τους Σουλιώτες πολεµιστές!
Πρόκειται για απόψεις όχι απλώς αβάσιμες, ανυπόστατες, αστήριχτες και εθνοβόρες, αλλά και βέβηλες για τα πρόσωπα του μεγάλου αγώνα, για τις ηρωικές σουλιώτικες μορφές με την ελληνική ψυχή, που με αυτή αγωνίστηκαν για δύο αιώνες κι έμειναν ελεύθεροι και απροσκύνητοι.
Τα βράχια του Σουλίου υπήρξαν ο σημαιοφόρος του δουλωμένου Γένους. Οι Σουλιώτες προετοίμαζαν την εθνική σπορά της ελευθερίας. Και δεν δίστασαν ούτε για μια στιγμή, προκειμένου να έρθει το άνθισμα και το κάρπισμα, να δοθούν θεληματικά στην ταφή τους από εσωτερικό χρέος στην επιταγή της Πατρίδας. Και η ανάσταση του Γένους φύτρωσε πάνω και στην ταφή τους.
Οι υψηλές αξίες του Σουλίου, όταν ατενίζονται με ευθύνη και αποτελούν κέντρισμα για εσωτερική βυθομέτρηση. αποτελούν μια μετάληψη του καθήκοντος, που συνδέει το χτες με το σήμερα και το αύριο, για μια δημιουργική διασταύρωση του παρελθόντος με το παρόν και το παρόν και το μέλλον και έτσι η ιστορική μνήμη, που γίνεται προσπάθεια να σβήσει, διατηρείται ολοζώντανη.
