Του π. Ηλία Μάκου
Η ζωή στον άνθρωπο δίδεται με ένα συγκεκριμένο και φυσικό τρόπο. Αυτή τη δυνατή, τη μοναδική σχέση γονέα προς παιδί έρχεται σήμερα ο ίδιος ο άνθρωπος, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, να την καταστρέψει.
To να γεννηθούν παιδιά από ρομπότ, όπως παρασκευάζονται προϊόντα, τι τραγικό αλήθεια, μέσω μιας τεχνητής μήτρας, που όπως υποστηρίζεται δεν θα αντικαθιστά δήθεν τη φυσική διαδικασία, αλλά θα την υποβοηθά, αποτελεί βιομηχανοποίηση της διαδικασίας αναπαραγωγής. Σημαίνει όχι μόνο υποβάθμιση του προσώπου, αλλά και ευθεία βολή και αμφισβήτηση της ψυχικής υπόστασης και οντότητας που οδηγούν στη μη ζωή.
Δεν είμαστε ειδικοί επί του θέματος, ωστόσο την άποψή μας έχουμε δικαίωμα να την εκφράσουμε (και ας μην την λάβει κανείς υπ’ όψιν).
Εκ των πραγμάτων θεωρούμε ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, γιατί προκύπτουν πολλοί κίνδυνοι: Ηθικοί, υγείας, αλλά και κοινωνικοί. Όλες οι ζητούμενες εφαρμογές έχουν ως κέντρο τους το συμφέρον των αιτούντων και παραγνωρίζουν πλήρως τα δικαιώματα των μελλοντικών παιδιών.
Οι άνθρωποι, δημιουργήματα του Θεού, αποτελούμε εικόνες του (ως προς τον εσωτερικό μας κόσμο).Αν προερχόμαστε από τα ρομπότ, θα είμαστε εικόνες των ρομπότ. Οι άνθρωποι δεν είμαστε άψυχα αντικείμενα προς εμπορευματοποίηση, προγραμματισμένα να εκτελούμε εντολές, αλλά προσωπικότητες που έχουμε ελευθερία και ανεξάρτητη βούληση.
Μπορεί να αντιτάξει κανείς ότι υπάρχουν άπειρα ανδρόγυνα σ’ όλο τον κόσμο, που θέλουν να τεκνοποιήσουν αλλά δεν μπορούν ή θα αντιμετωπιστεί δια αυτού του τρόπου το δημογραφικό. Άρα η “παραγωγή” παιδιών μέσω ρομπότ θα ήταν μια λύση. Και φυσικά όχι. Οι οικογένειες θέλουν παιδιά κατά φύσιν και όχι παρά φύσιν, θέλουν παιδιά που θα είναι φυσιολογικά γεννημένοι άνθρωποι και όχι ζωντανές κουκλοειδείς μορφές. Το μεγαλύτερο κακό που θα μπορούσε να συμβεί στην ανθρωπότητα είναι να αποτελείται από ρομποτοποιημένα άτομα, αν και με τον τρόπο ζωής που μας έχουν επιβάλλει ρομπότ τείνουν να μας κάνουν.
Τέτοιου είδους εξελίξεις συνιστούν νέες πρωτόγνωρες εμπειρίες για τον άνθρωπο που συνδυάζονται με πελώρια ηθικά διλήμματα, με ψυχικές εκτροπές και επικίνδυνους συνδυασμούς για την ασφάλεια ή εξολόθρευση του είδους μας. Η απόκτηση εκ μέρους του ανθρώπου παιδιών με τη συμβολή ρομπότ, παραβιάζει κατάφορα, εκτός όλων των άλλων, κάθε βιολογικό και πνευματικό όριο.
Είναι επιτακτική ανάγκη να τεθούν κανόνες ηθικής δεοντολογίας στη διαχείριση ανακαλύψεων της γενετικής. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να καταφάσκουν απόλυτα την εσωτερική αξία του ανθρώπου ως εικόνας του Θεού και ως ανεκτίμητου και μοναδικού όντος.
Αν η ρομποτική υπερκεράσει την ηθική, θα υποταχθεί τελικά ο άνθρωπος σε εφαρμογές απάνθρωπες και θα ανατραπεί η μέχρι τώρα φυσιολογική διαιώνιση του είδους με ό, τι αυτό συνεπάγεται από τα προφανή συναισθηματικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά ζητήματα που μπορούν να προκληθούν.
Η ανθρωπότητα εξελίσσεται επιστημονικά και τεχνολογικά, αλλά είναι λυπηρό το γεγονός ότι ηθικά και πνευματικά δεν έχει την ίδια πρόοδο. Και είναι πιο επικίνδυνο για τον άνθρωπο όταν αποκτά μεγάλες δυνατότητες χωρίς να μπορεί να τις ελέγξει με βάση τις αναμφισβήτητες ηθικές αξίες.
Στον καιρό μας η τεχνολογία έγινε νέα θεότητα που κατευθύνει τα πάντα. Έτσι έφθασε στο σημείο να παράγει και παιδιά! Η ζωή είναι ένα θείο μυστήριο που πρέπει να σεβόμαστε, διαφορετικά κινδυνεύουμε να υποδουλωθούμε στην τεχνολογία, την οποία φαίνεται ότι εξουσιάζουμε και χειριζόμαστε, ενώ συμβαίνει το αντίθετο. Η τεχνολογία υπάρχει για να εξυπηρετεί τον άνθρωπο, και όχι ο άνθρωπος να γίνει χειραγωγούμενος της τεχνολογίας.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας, είτε ως ρομποτική είτε ως τεχνητή νοημοσύνη, είναι ευλογία και κατάρα. Και αυτό εξαρτάται από τον τρόπο που την χρησιμοποιούμε.
Πηγή: Εφημερίδα “Political”, 30/8/2025
