Βαγγέλης Τζάνης: “Χρειάζεται Εθνικό Σχέδιο για την Παιδεία”
Δημοσιεύθηκε 25/06/2015 | Από user | Σχολιάστε
Συνέντευξη με τον Διευθυντή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσπρωτίας Βαγγέλη Τζάνη για την Έντυπη Έκδοση του Θεσπρωτικού Παλμού
Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς για να σας γνωρίσουν καλύτερα και οι αναγνώστες
Η καταγωγή μου είναι από τον Παραπόταμο. Είμαι εκπαιδευτικός-καθηγητής στο επάγγελμα. Συμπληρώνω φέτος τον Οκτώβριο οκτώ χρόνια στο πόστο μου σαν διευθυντής εκπαίδευσης στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Λήγει η θητεία σας σε δύο περίπου μήνες, στις 31 Ιουλίου. Τι μέλλει γεννέσθαι ;Θα ξαναθέσετε υποψηφιότητα; Επιθυμείτε να παραμείνετε στο πόστο σας;
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες που θα έχουν διαμορφωθεί. Θα σταθμίσω τα δεδομένα μόλις έρθει η ώρα και αναλόγως θα πράξω. Έχω κάποιες σκέψεις στο μυαλό μου τις οποίες επεξεργάζομαι αλλά θα το δούμε μόλις έρθει η ώρα.
Θα γίνουν οι κρίσεις με το καινούριο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή προς ψήφιση. Θα ακολουθηθεί μια καινούρια διαδικασία η οποία προβλέπει πέρα από τα προσόντα, επιστημονικά και διοικητικά, και επιλογή από τους διευθυντές και προϊσταμένους των σχολείων. Θα στηθούν δηλαδή κάλπες, θα μας ψηφίσουν.
Θα ήθελα ένα σχόλιο για τις πρόσφατες εκλογές στην ΕΛΜΕ. Πως είδατε το αποτέλεσμα;
Μια χαρά ήταν το αποτέλεσμα. Ακολουθήθηκαν δημοκρατικές διαδικασίες. Όλα κύλησαν ομαλά χωρίς παρατράγουδα ή απρόοπτα. Ο λαός εκφράστηκε και η απόφασή του είναι απολύτως σεβαστή.
Σας χαροποιεί το αποτέλεσμα; Είναι αυτό που προσδοκούσατε και επιθυμούσατε ή περιμένατε κάτι άλλο;
Το γραφείο μου είναι πάντα ανοικτό για όλους. Δεν χωράνε παραταξιακές και ιδεολογικές διαφορές. Διατηρώ άριστη σχέση με τους περισσότερους συναδέλφους και αυτό μπορούν να σας το πιστοποιήσουν οι ίδιοι.
Πιστεύεται στον συνδικαλισμό στην Παιδεία; Θεωρείται ότι προσφέρει και επιτελεί κάποιον σκοπό ή μήπως υπάρχει καθαρά για μικροκομματικές σκοπιμότητες και ψηφοθηρικούς λόγους;
Αναμφίβολα προσφέρει σημαντικό έργο. Μερικές φορές όμως οι πολιτικοί προσπάθησαν να τον χειραγωγήσουν για ίδιον όφελος και τότε είναι που αλλοιώνεται ο ρόλος του.
Στην Παιδεία κυοφορούνται πολλές αλλαγές από τη νέα Κυβέρνηση οι οποίες ενδεχομένως έχουν περάσει απαρατήρητες, λόγω και της βαρύτητας που δίνεται στην διαπραγμάτευση.
Ελπίζω και εύχομαι να είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Ανεξάρτητα πάντως από αυτό, οι συνεχείς αλλαγές επιτείνουν τα προβλήματα και δημιουργούν σύγχυση στην εκπαιδευτική κοινότητα.
Η ζωή σας είναι συνυφασμένη με την εκπαίδευση. Θα ήθελα να κάνετε ένα συνολικό σχόλιο για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Βιώνουμε μια πρωτοφανή κρίση τα τελευταία χρόνια που ασφαλώς δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη και τον νευραλγικό και ευαίσθητο χώρο της παιδείας. Τι επιπτώσεις έχει η κρίση; Τι προβλήματα έχει δημιουργήσει και πως μπορούν να αντιμετωπισθούν μέσα σε αυτά τα στενά και ασφυκτικά πλαίσια;
Από το 2008 και μετά που ξεκίνησε η κρίση, όλοι όσοι εμπλεκόμαστε στον χώρο της παιδείας από οποιοδήποτε πόστο, έχουμε υποστεί τα δεινά και τις συνέπειες της κρίσης. Προ κρίσης τα πράγματα ήταν πολύ υποτονικά και τα πάντα κυλούσαν με χαλαρούς ρυθμούς. Από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση, τα πράγματα σφίξανε και ζορίσανε αρκετά. Πήγαμε από το ένα άκρο στο άλλο. Δεν έχουμε βρει ακόμη την μέση οδό, την χρυσή τομή προκειμένου να ισορροπήσουν τα πράγματα. Πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί σιγά-σιγά.
Τα προβλήματα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης χωρίζονται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο αφορά τα λειτουργικά έξοδα και την διαχείριση τη καθημερινότητας.
Όπως αντιλαμβάνεστε και λόγω της οικονομικής στενότητας, υπάρχει μια δυστοκία και μια δυσκολία. Για το λόγο αυτό, προσπαθήσαμε να μειώσουμε τις δαπάνες και να ελαχιστοποιήσουμε στο μέτρο του δυνατού τα έξοδά μας, ενώ και τα σχολεία διαθέτουν περιορισμένους πόρους και δυσκολεύονται να ξεδιπλώσουν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων.
Σε αυτό το πρώτο επίπεδο συγκαταλέγονται και οι κτιριακές υποδομές.
Όταν αναφέρεστε σε κτιριακές υποδομές, το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι η παλαιότητα των περισσότερων σχολείων.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ Παραμυθιάς (Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης). Πρόκειται για ένα σχολείο που φιλοξενεί παιδιά με ειδικές ανάγκες. Είναι διώροφο και αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα με τις μετακινήσεις, παρότι έχει ασανσέρ. Πρέπει να φύγει από εκεί που είναι τώρα και να βρεθεί ένας καινούριος χώρος για να στεγαστεί ώστε να πληρεί τις προϋποθέσεις, να είναι ισόγειο και να διαθέτει μεγάλο προαύλιο χώρο.
Επίσης το συγκρότημα 1ου Γυμνασίου και 1ου Λυκείου είναι παμπάλαιο, αριθμεί σαράντα χρόνια ύπαρξης με την σημερινή του μορφή και χρειάζεται ή ανακατασκευή ή ανακαίνιση.
Ακόμη υπάρχει το 2ο Λύκειο που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η μελέτη, έγινε κατά το ήμισυ. Το 2ο Γυμνάσιο δεν διαθέτει κλειστό γυμναστήριο και αίθουσα τελετών, ενώ εντελώς ακατάλληλο είναι το κτίριο που στεγάζεται το ΕΠΑΛ Φιλιατών καθώς δεν διαθέτει ούτε καν προαύλιο χώρο.
Τέλος, τα περισσότερα σχολεία διαθέτουν παλιούς υπολογιστές που η τεχνολογία τους έχει ξεπεράσει. Δεν διαθέτουμε χρήματα για να τους αλλάξουμε.
Υπάρχουν ενδεχομένως κάποια προγράμματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση τόσο των κτιριακών υποδομών όσο και του εξοπλισμού;
Τα σχολεία από μόνα τους δεν μπορούν να διαχειριστούν τέτοια προγράμματα. Χρειαζόμαστε τη στήριξη και την βοήθεια της Πολιτείας, των Δήμων και της Περιφέρειας.
Ο εκσυγχρονισμός ανήκει πλέον στη σχολική επιτροπή κάθε Δήμου. Η κάλυψη των λειτουργικών εξόδων γίνεται από τον Δήμο. Όπως ξέρετε η χρονική συγκυρία είναι πολύ δύσκολη και τα οικονομικά των είναι πολύ σφιχτά. Οι επιχορηγήσεις είναι ψαλιδισμένες, οι περικοπές σε κονδύλια φθάνουν ή και ξεπερνούν το 50%.
Άρα πρέπει να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης.
Ποιο είναι το δεύτερο επίπεδο;
Το δεύτερο επίπεδο έχει να κάνει με τις συνεχείς αλλαγές στα Νομοσχέδια όχι μόνο στον τρόπο διεξαγωγής των εξετάσεων αλλά στο γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία να μην διαθέτουμε σαν χώρα ένα Εθνικό σχέδιο Παιδείας. Θα πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε τι εκπαιδευτικό σύστημα χρειαζόμαστε σαν χώρα. Αυτά τα μπρος-πίσω μόνο ζημιά κάνουν.
Τι αφορά το τρίτο επίπεδο;
Το τρίτο επίπεδο έχει να κάνει με την εξέλιξη της ζωής πάνω στην Γη.
Βαθιά φιλοσοφημένο μου ακούγεται; Τι εννοείται;
Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μια έκρηξη της επιστήμης και της τεχνολογίας που έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε.
Η πληροφόρηση και η γνώση δεν έρχονται πλέον στο σπίτι με την σάκα του μαθητή, ενώ ο ρόλος του δασκάλου και του καθηγητή έχει αλλάξει.
Ποιο είναι το συνολικό δυναμικό σε μαθητές και καθηγητές στο Νομό Θεσπρωτίας;
Ο συνολικός μαθητικός πληθυσμός (Γυμνάσια και Λύκεια) ανέρχεται στους 2695 μαθητές. Οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων που απασχολούνται στο νομό αυτή τη στιγμή είναι 440. Η αναλογία εκπαιδευτικών-μαθητών είναι εξαιρετική. Δεν έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα σε ελλείψεις προσωπικού, ούτε υπερπληθώρα μαθητών σε κάποια τάξη.
Τι γίνετε με τα Επαγγελματικά Λύκεια;
Διαθέτουμε τρία σε ολόκληρο το Νομό. Το ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας διαθέτει πολύ καλό εξοπλισμό. Εμείς θέλουμε να προσθέσουμε και άλλες ειδικότητες. Επιστρέψανε και αυτοί που είχαν μπει σε διαθεσιμότητα.
Εμείς σας Διεύθυνση δίνουμε μεγάλη έμφαση στα ΕΠΑΛ γιατί δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι επιστήμονες και θεωρητικοί.
Πρόσφατα, έγιναν δύο ταινίες μικρού μήκους από τους μαθητές του Γυμνασίου των Φιλιατών και του 2ου Λυκείου Ηγουμενίτσας, οι οποίες απέσπασαν τα πρώτα βραβεία σε πανελλήνιο και σε διεθνή διαγωνισμό. Βλέπουμε τους μαθητές να προβληματίζονται, να δημιουργούν και ανοίγουν τον ορίζοντα της φαντασίας τους.
Κάθε χρόνο υπάρχουν ανάλογες βραβεύσεις. Υπάρχουν συνάδελφοι με όρεξη και διάθεση για δουλειά σε αυτό το κομμάτι. Έχω καταθέσει αίτημα-πρόταση να φτιάξουμε ένα εκπαιδευτικό studio σε κάποιο από τα σχολεία μας, ώστε να αναδείξουμε καινούρια ταλέντα αλλά και να βοηθήσουμε όσους ήδη έχουν διακριθεί να κάνουν και άλλα πράγματα καλλιτεχνικής φύσης. Ψάχνουμε τον κατάλληλο χώρο και χρηματοδότηση για να προχωρήσουμε το εγχείρημα.
Μια άλλη πονεμένη ιστορία είναι η αξιολόγηση. Το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου στην Ελλάδα, μετά την κατάργηση του θεσμού του επιθεωρητή το 1982 εκκρεμεί για 30 συναπτά έτη.
Παρά τις επανειλημμένες, αλλά όχι επίμονες, προσπάθειες της πολιτείας για επαναφορά του από το 1993 και μετά, τόσο οι αντιδράσεις του συνδικαλιστικού κόσμου και των ίδιων των εκπαιδευτικών, όσο και η σχετική «χαλαρότητα» της πολιτείας, δεν βοήθησαν να γίνει κάτι τέτοιο. Όμως η
εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης σύγχρονου και πραγματικά αξιοκρατικού δείχνει να είναι επιτακτική ανάγκη, προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής βελτίωσης.
Πόσο έχει ωριμάσει η ελληνική εκπαιδευτική κοινωνία για να δεχτεί κάτι τέτοιο;
Οι περισσότεροι αρνούνται να περάσουν μια τέτοια διαδικασία.
Κακώς την αρνούνται. Είμαι κατηγορηματικός σε αυτό. Ξεκίνησε μια διαδικασία αξιολόγησης από την προηγούμενη κυβέρνηση υπό τις ασφυκτικές πιέσεις και της τρόικας. Αξιολογήθηκαν οι περιφερειακοί Διευθυντές, μετά αξιολογηθήκαμε εμείς, οι Διευθυντές Εκπαίδευσης και οι σχολικοί σύμβουλοι από τον Περιφερειακό Διευθυντή. Εγώ είχα αξιολογήσει διοικητικά την ικανότητα των Διευθυντών και των προϊσταμένων. Το επόμενο βήμα, που δεν έγινε, θα ήταν οι Διευθυντές των σχολείων και οι σχολικοί σύμβουλοι να αξιολογήσουν τους εκπαιδευτικούς. Η διαδικασία αυτή πάγωσε.
Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι καθηγητές παρότι θετικά προσκείμενοι στην αξιολόγηση, δηλώνουν μια καχυποψία ως προς τον τρόπο που θα γίνει και τους σκοπούς που εξυπηρετεί. Στο σημείο αυτό είναι μεγάλη η ευθύνη της κεντρικής εξουσίας και του Υπουργείου Παιδείας που δεν φρόντισε να «σερβίρει» κατάλληλα την αξιολόγηση, να περάσει δηλαδή το μήνυμα ότι γη αξιολόγηση γίνεται για καλό σκοπό και αποτελεί στοιχείο βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου και της επαγγελματικής τους εξέλιξης. Επιπλέον δεν έχουν πειστεί με ποιο τρόπο εξασφαλίζεται η εγκυρότητα, η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητα της αξιολόγησης
Διατελέσατε Υποδιευθυντής του Ελληνικού Γυμνασίου Μονάχου για πέντε χρόνια. Φαντάζομαι ότι ήταν μια μοναδική εμπειρία. Ποιές είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών; Προσπαθήσατε κάποια πράγματα που ενδεχομένως υιοθετήσατε να τα εφαρμόσετε στην Ελλάδα; Είναι αυτό εφικτό;
Μιλάμε για εντελώς ανόμοια πράγματα. Στην Γερμανία διαθέτουν ένα σταθερό νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την Παιδεία το οποίο δεν αλλάζει όταν αλλάζουν οι κυβερνήσεις. Επίσης έχουν ξεκάθαρους στόχους και προσανατολισμό, ενώ και η οργάνωσή τους είναι άξια θαυμασμού.
Το επίπεδο του μέσου μαθητή στην Ελλάδα είναι καλύτερο από αυτό του αντίστοιχου Γερμανού.
Σε συζητήσεις που έχετε με τους δασκάλους, τι είναι αυτό που εισπράττετε;
Ποια προβλήματα τους απασχολούν;
Οι περισσότεροι εξ’αυτών μιλάνε για ειδική επιμόρφωση προκειμένου να καλύψουν τα κενά και τις παραλείψεις τους.
Το σημαντικότερο όμως θέμα που προβληματίζει και απασχολεί όλους μας είναι οι μειωμένοι μισθοί. Δεν παραγνωρίζουμε την κρίση που βιώνουμε και έχει επηρεάσει όλους τους εργαζόμενους, αλλά θεωρώ ότι οι μισθοί είναι υπερβολικά χαμηλοί.
Σε αυτό προσθέσουμε και τις μετακινήσεις των καθηγητών που δεν διαμένουν στον τόπο που διδάσκουν (κυρίως οι διευθυντές των σχολείων).
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω και κάτι άλλο που αφορά και την σχέση καθηγητών με τους μαθητές. Επειδή οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας βρίσκονται σε μια πολύ ευαίσθητη ηλικία, έχουμε ζητήσει επανειλλημένως να υπάρχουν ειδικοί για την ψυχολογική στήριξή τους καθώς καλούμαστε να διαχειριστούμε ψυχές μέσα σε ένα περιβάλλον κρίσης και πιέσεων και απαιτήσεων από μία μικρή κοινωνία, όπως η δική μας. Εμείς σαν Διεύθυνση έχουμε κάνει πολλά πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση διοργανώνοντας διαλέξεις και σεμινάρια, αλλά αυτό δεν φθάνει, χρειαζόμαστε εξειδικευμένο προσωπικό.
Ποιος είναι ο πιο μεγάλος εχθρός ενός ανθρώπου που προΐσταται και θέλει να μείνει ακέραιος και πιστός στις ηθικές αξίες που πρεσβεύει;
Μόλις ανέλαβα το πόστο μου σαν Διευθυντής, κατάλαβα αυτό που είχε πει ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής. «Στένεψα την ψυχή μου για να κυβερνήσω». Το ένιωσα πολύ γερά στο πετσί μου.
Θα θέλατε να πείτε κάτι ως επίλογο; Η τελευταία λέξη ανήκει σε εσάς.
Η χώρα μας διαθέτει πολλούς ικανούς και έξυπνους ανθρώπους και είναι πραγματικά κρίμα να παρατηρείται αυτή η διαρροή εγκεφάλων και νεαρών επιστημόνων στο εξωτερικό. Χρειάζεται ένα Εθνικό Σχέδιο για την Παιδεία.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Ευάγγελος Τζάνης, Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσπρωτίας σπούδασε Φυσική στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος από το ίδιο πανεπιστήμιο με ειδίκευση στην Ηλεκτρονική Φυσική. Από το 1979 έως το 1983 εργάζεται στο εργαστήριο Γεωφυσικής Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ. Το 1984 διορίζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Από το 1992-1996, καθηγητής στο ΙΕΚ Ηγουμενίτσας, από το 1997-2007 Καθηγητής στο Τ.Ε.Ι Ηγουμενίτσας, από το 2000-2002, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας. Διετέλεσε υποδιευθυντής του Ελληνικού Γυμνασίου Μονάχου, υποδιευθυντής και Διευθυντής του 2ου ΓΕΛ Ηγουμενίτσας και από το 2007 έως σήμερα Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσπρωτίας. Έχει συμμετάσχει σε κεντρικά, ανώτερα περιφερειακά και περιφερειακά υπηρεσιακά συμβούλια ή σε συμβούλια επιλογής στελεχών.
Κατηγορία/ες: Συνεντεύξεις
