Γράφει η Θάλεια Θεοδωρίδη*

Ρητορική Πειθούς για τα αυτονόητα

Κάποιος γνωστός, μου ζήτησε, πρόσφατα, ψήφο για την ανιψιά του που βάζει υποψηφιότητα για δημοτική σύμβουλος. Τον ρώτησα τι σκεφτόταν η ανιψιά του και τι ονειρευόταν για την περιοχή. Πήρα την αποστομωτική απάντηση «27 χρονών είναι, τι θέλεις να ξέρει από αυτά;».

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τις δηλώσεις των υποψηφίων και ιδιαίτερα των υποψηφίων συμβούλων, τόσο στον Τύπο, όσο και στα social media, για τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Εάν, συλλέξω τις λέξεις και φράσεις που επαναλαμβάνονται, μεταξύ αυτών, η «αγάπη για τον τόπο», η «συνεισφορά» και η «εμπειρία», αποτελούν κοινό παρονομαστή. Διάφορα ερωτήματα αναδύονται. Άραγε, έχει κανείς το ιδιαίτερο προνόμιο να αγαπάει τον τόπο του περισσότερο από κάποιον άλλο; Η συνεισφορά στον τόπο νοείται με σαφείς προτάσεις στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου και εφικτού προγράμματος, ή με την συναισθηματική έννοια του ανθρώπινου ενδιαφέροντος για τον τόπο που ζει; Η εμπειρία, είναι βασισμένη στις σπουδές και στην αποδεδειγμένη τεχνογνωσία ή αποκλειστικά στον εμπειροτεχνισμό και στη νοοτροπία του «40 χρόνια φούρναρης»;

Γνώση ή εμπειρία;

Ο Σωκράτης, έλεγε «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», σε αντίθεση με τους σοφιστές που τους διακατείχε η αλαζονεία ότι διαθέτουν γνώσεις επί παντός επιστητού. Η Γνώση αποτελεί μια έννοια ευρεία. Μπορεί να είναι επιστημονική, ακαδημαϊκή, εξειδικευμένη, εμπειρική κ.ά. και αποκτάται μέσω των διανοητικών ικανοτήτων των ανθρώπων. Οι εξελίξεις στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας μας φέρνουν ακόμη πιο κοντά στη φιλοσοφία του Σωκράτη. Οι γνώσεις γρήγορα απαξιώνονται, χρειαζόμαστε συνεχή επικαιροποίηση και ενδελεχή έρευνα στα διάφορα αντικείμενα. Ο σύγχρονος πραγματικός κόσμος απαιτεί όχι μόνο επιστήμη, αλλά και έρευνα των ανθρώπων στα φυσικά τους περιβάλλοντα.  Η σχέση θεωρίας και πράξης είναι αλληλένδετη και αέναη.

Το καίριο ερώτημα είναι εάν, όλοι όσοι επιθυμούν να ασχοληθούν θεσμικά με τα κοινά, έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίζουν την επίλυση των προβλημάτων συνδυάζοντας την επιστήμη με την εμπειρία, την εφαρμογή με την τεκμηρίωση. Κατά πόσον είναι σε θέση να παρακολουθήσουν, να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν τις συνθήκες που επηρεάζουν τον τόπο σε επίπεδο πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και τεχνολογικό. Εάν, έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες να αξιοποιήσουν τις συνθήκες προς όφελος του τόπου ή να δημιουργήσουν νέες συνθήκες  ανάπτυξης και ευημερίας.

Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση

Στη σύγχρονη αγορά εργασίας οι άνθρωποι συχνά ασκούν επαγγέλματα που δεν έχουν σχέση με τις αρχικές σπουδές τους, είτε από αδυναμία εύρεσης της επιθυμητής εργασίας, είτε γιατί ανακαλύπτουν ότι διαθέτουν κι άλλες κλίσεις και δεξιότητες. Σαφώς και ο άνθρωπος μπορεί να είναι πολύφωνος και πολυτάλαντος. Στην πολιτική, σε εθνικό επίπεδο, είναι σύνηθες να αναλαμβάνουν τα υπουργεία πολιτικοί που συχνά δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο: νομικοί διορίζονται υπουργοί παιδείας, γιατροί και δασκάλες αγγλικών διορίζονται υπουργοί τουρισμού κ.ά. Κάποιοι αποδεικνύονται αποτελεσματικοί, κάποιοι όχι.

Ένα επιχείρημα που χρησιμοποιούν αρκετοί υποψήφιοι είναι η όρεξη για δουλειά και η θέλησή τους να μάθουν. Κάποιοι ενδεχομένως, να ισχυριστούν ότι η θητεία στα κοινά είναι μια μαθητεία, όπου οι έμπειροι «δάσκαλοι» θα διδάξουν τους νεότερους σε ένα πλαίσιο αλληλοδιδακτισμού.

Ο Steve Jobs, ιδρυτής της Apple έλεγε: «δεν έχει νόημα να προσλαμβάνουμε έξυπνους ανθρώπους και να τους λέμε τι να κάνουν, προσλαμβάνουμε έξυπνους ανθρώπους, για να μας πούνε αυτοί τι θα κάνουμε». Αν κάνουμε την αναγωγή στην τοπική αυτοδιοίκηση, αυτό σημαίνει πως ο κάθε συνδυασμός θα πρέπει να διαθέτει υποψηφίους με τεχνογνωσία σε θέματα του Δήμου και ικανότητα να παίρνουν πρωτοβουλίες, γιατί η άγνοια με το αντικείμενο έχει ως συνέπεια τον συγκεντρωτισμό σε ελάχιστα πρόσωπα και την ανεπαρκή διοίκηση.

Περιζήτητοι υποψήφιοι για τα ψηφοδέλτια

Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συνδυασμοί είναι η συγκέντρωση του απαιτούμενου αριθμού υποψηφίων για να συμπληρώσουν το ψηφοδέλτιο. Ένα δεύτερο πρόβλημα, αποτελεί η ποσόστωση των γυναικών που συμμετέχουν. Ένα τρίτο και ίσως το πιο σημαντικό, είναι η ανεύρεση υποψηφίων που θα φέρουν ψήφους στον συνδυασμό.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι, ειδικά για τα κεντρικά δημοτικά συμβούλια, επιλέγονται πρόσωπα που συνδέονται με τον κομματικό μηχανισμό, με τον συνδικαλισμό, με συλλόγους, αυτοί που έχουν πολλούς συγγενείς (σόι), που φέρουν «γνωστά» ονόματα, που ασκούν επαγγέλματα κύρους ή επαγγέλματα με δημοφιλία, που εκπροσωπούν συγκεκριμένες ομάδες νεολαίας, κλπ. Μια άλλη κατηγορία υποψηφίων συμβούλων είναι αυτοί που μπορούν να ανταγωνιστούν κάποιον άλλο από το ίδιο μεγάλο σόι ή την ίδια ομάδα και να διασπάσουν το μέτωπο. Υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, έχουν ωστόσο, λιγότερες πιθανότητες να εκλεγούν.

Η ευθύνη των ψηφοφόρων

Κατά τη στρατολόγηση των υποψηφίων συμβούλων,  προτεραιοποιείται η συγκέντρωση ψήφων έναντι των ικανοτήτων και δεξιοτήτων. Αν τύχει να συμπίπτουν και τα δυο είναι ευτυχής συγκυρία, αυτό άλλωστε θα είναι και το μεγάλο στοίχημα των επικεφαλής των συνδυασμών. Είναι βέβαια, δίκαιο να εκπροσωπούνται οι διάφοροι κοινωνικοί χώροι από ανάλογους ανθρώπους, αρκεί αυτοί οι άνθρωποι να έχουν τη γνώση και την ικανότητα να είναι αποτελεσματικοί ως προς το συλλογικό καλό.

Οι ψηφοφόροι με τη σειρά τους έχουν την ευθύνη να επιλέξουν εκείνους που διαθέτουν πραγματικές ικανότητες και δεξιότητες να βοηθήσουν τον τόπο να αναπτυχθεί και να προοδεύσει. Όπου υπάρχει διάσταση μεταξύ λόγων και έργων, τότε πιστεύουμε στα έργα, αλλά στα ουσιαστικά, όχι φωτογραφίες για το φαίνεσθαι. Στην τοπική αυτοδιοίκηση, δεν υπάρχει χώρος για αυτοδίδακτους, η εμπειρία πρέπει να συμβαδίζει με την τεχνογνωσία, γιατί τις δοκιμές και τα λάθη τα πληρώνει ο τόπος και ο λαός.

*Η Θάλεια Θεοδωρίδη/Thalia Theodoridi, είναι Επικοινωνιολόγος Μ.Α., με εμπειρία στο branding τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς και εκπαιδευτικών και πολιτιστικών οργανισμών, εκπαιδευτικός και Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων σε τμήματα Δημοσιογραφίας και Τουρισμού. Διευθύνει την επιστημονική ομάδα Σημειολόγιο Science & Culture Hub που δραστηριοποιείται στη διοργάνωση events σε θέματα αιχμής  και είναι content manager & producer στο Advanced Media Institute , thalia.theodoridi@gmail.com