Είναι δεδομένο πως, σε κομβικά ζητήματα τεχνολογικής υιοθέτησης και τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό του Δημόσιου τομέα, της Οικονομίας και της καθημερινότητας τωνπολιτών, η χώρα μας δεν είχε ακολουθήσει για δεκαετίες τις διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις. Ηδιαχρονική έλλειψηΕθνικήςΨηφιακήςΣτρατηγικής, τα αλληλοεπικαλυπτόμενα έργα αλλά και οι σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση οριζόντιων έργων, η με ελάχιστεςφωτεινές εξαιρέσεις, υποβάθμιση της ατζέντας των πολιτικών Ψηφιακού Μετασχηματισμού, έφεραν τη χώρα μας ουραγό στους δείκτες DESI (DigitalEconomy and Society Index) της ΕΕ.
Πρώτη φορά, το 2016, η χώρα μας απέκτησε την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική 2016 – 2021, δίνοντας τη δυνατότητα να καλύψουμε το μεγάλο κενό, απορροφώντας παγωμένα Ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, με την ίδρυση, για πρώτη φορά στη χώρα, Υπουργείου και Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής, καθώς καιμε την ενεργοποίησηπόρωναπό τοΕθνικόΠρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προωθήθηκαν ταχύτατα, δράσεις Ψηφιακού Μετασχηματισμού, μέσα σε ένα ενιαίο, στρατηγικό πλαίσιο. Ξεκίνησε η υλοποίηση εμβληματικών έργων που συνεχίζονται και αναγνωρίζονται από τη σημερινήΚυβέρνηση, όπως το κεντρικόΣύστημαΗλεκτρονικής Διακίνησης Εγγράφων (ΣΗΔΕ) και των απομακρυσμένων ψηφιακών υπογραφώνστοΔημόσιο, για άρση της γραφειοκρατίας, ενίσχυση τηςδιαφάνειας και εξοικονόμησηπόρων, πλήθος ηλεκτρονικών υπηρεσιών επαφής των πολιτών με Δημόσιες υπηρεσίες (πλατφόρμες αιτήσεων, εγγραφές/ μετεγγραφέςφοιτητών, οικοδομικές άδειες, κτηματολόγιο, σύστημαΔημοσίων συμβάσεων κ.ά.), η δρομολόγηση δημιουργίας της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης, το ψηφιακό ΓΕΜΗ με παροχή ψηφιακών υπογραφών προς τις επιχειρήσεις, η τηλεματική και το ηλεκτρονικό εισιτήριο στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η τηλεϊατρική, το VAR στο ποδόσφαιρο, το δίκτυο Δημοσίου τομέα ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ, η ανάπτυξη και η πρόσβαση σε Ευρυζωνικές υποδομές, ακόμα και σε μη εμπορικές περιοχές (UltraFast, Rural και SuperFastBroadband), τα πιλοτικά δίκτυα 5G κ.α.. Δυστυχώς ωστόσο, υπήρξαν και έργα που πάγωσαν αναιτιολόγητα, όπως οι Δημόσιες υποδομές Ψηφιακού Μετασχηματισμού του αγροτικού τομέα (ευφυής γεωργία) και η στρατηγική για τις έξυπνες πόλεις.
Κοινός παρονομαστής των παραπάνω δράσεων, πέρα από τη διευκόλυνση της καθημερινότητας πολιτών και επιχειρήσεων, η πολιτική βούληση για καθολική πρόσβαση στο νέο Ψηφιακό μέλλον και τις δυνατότητες που ανοίγονται, με στόχο την άμβλυνση των ανισοτήτων, κοινωνικών, οικονομικών και της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες.
Ηπανδημία, ανέδειξε ακόμαπερισσότερο τις ανάγκες για Ψηφιακό Μετασχηματισμό και λειτούργησε καταλυτικά. Ταυτόχρονα, έφερε στην επιφάνεια νομοθετικά κενά όπως για παράδειγμα συνέβη στα ζητήματα τηλεργασίας. Κυρίως, όμως, αποκάλυψε ζητήματα ανισοτήτων από την απουσίαπλήρους και καθολικήςπρόσβασηςσε τεχνολογικές υποδομές, όπως συνέβη με τα κενάπροσβασιμότητας στην τηλεκπαίδευση ή τις μεγάλες ελλείψεις και τα προβλήματα στο ηλεκτρονικό εμπόριο των επιχειρήσεων και τις ταχυμεταφορές.
Με τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την προτεραιότητα που δίνει η Ε.Ε. στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τις διεθνείς προκλήσεις σχετικά με τη «βιομηχανία» των bigdata και τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών, η Πολιτεία οφείλει να επενδύσειστοψηφιακόμέλλον, έχονταςως κεντρικήπολιτική επιλογή οιΝέες Τεχνολογίες να αποτελέσουν κοιτίδα συγκλίσεων και όχι διαχωρισμού, κοιτίδα Δημοκρατίας και όχι ενός ολοκληρωτισμού νέου τύπου.
Χρειάζονταιπολλά να γίνουν ακόμα για ναφέρουμε το αύριο, σήμερα, για όλους. Άμεσα, όμως, απαιτείται να υλοποιηθούν πολιτικές που να στοχεύουν σε οικονομικά κίνητρα και διευκολύνσεις για πρόσβαση όλων των πολιτών σε τεχνολογικό εξοπλισμό, στην απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, στη χρηματοδότηση του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και της Κυβερνοασφάλειας των επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, στην απλούστευση και ψηφιοποίηση διαδικασιών εξυπηρέτησηςπολιτών και επιχειρήσεων από τοΔημόσιο με διαλειτουργικότητα των συστημάτων, στην αναθεώρηση του Αναπτυξιακού Νόμου για στόχευση στους κλάδους υψηλής τεχνολογίας, στη δημιουργία χρηματοδοτικού εργαλείου για την ανάπτυξη καινοτόμωνψηφιακών υπηρεσιών από την Ελληνική αγορά με έμφαση σε κρίσιμες τεχνολογίες (ΙΟΤ, SmartCities, AI, AR/VR) και αντίστοιχου πακέτου για τη ζήτηση, στην απλοποίηση του πλαισίου έγκρισης χρηματοδοτήσεων για έργα από κοινοτικούς και Εθνικούς πόρους, στην ανάπτυξη υποδομών δικτύων νέας γενιάς.
Ηχώρας μας διψά για ανάπτυξη και διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό με απίστευτο ταλέντο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι μονόδρομος. Θα πραγματοποιηθούν με γνώμονα το κοινό καλό σε ένα υγιές, Δημοκρατικό πλαίσιο ή θα αποτελέσουν μια νέα πηγή ανισοτήτων, εξαρτήσεων και αποκλεισμών; Ερωτήματα βαθύτατα πολιτικά, που μένει να απαντηθούν.
