Κράτος, δημόσια έργα και το σύνδρομο Γκρούεζα

Share Button

Γράφει ο Παντελής Κυπριανός

Αλλαξαν οι καιροί αλλά τα δημόσια έργα είναι πάντα στην πρώτη γραμμή. Δεν έχουν το βάρος ασφαλώς που είχαν στην εποχή της ΕΡΕ του Καραμανλή ούτε εκείνη του Παττακού με το μυστρί. Αρκετά έργα υποδομής (φως, νερό, τηλέφωνα, δρόμοι) έγιναν, με τις νέες τεχνολογίες και ανάγκες ο όρος «υποδομές» άλλαξε περιεχόμενο. Δεν είμαστε πια στην προς ανακατασκευή γέφυρα της Ανω Παναγιάς, του «Ρίξε πίσσα» της χούντας, της κλειστής Κατάρας, του κλειστού Ρίου – Αντιρρίου που απέκοβαν για μέρες περιοχές.

Ασφαλώς όλα αυτά βασανιστικά. Λαοί με ανάλογη οικονομία όπως οι Ιβηρες έλυσαν πολύ πιο γρήγορα τα προβλήματα αυτά. Δεν έκλεισαν είκοσι χρόνια από τα εγκαίνια του μετρό της Αθήνας, πέντε από την παράδοση της Ολυμπίας (Πατρών – Αθηνών), της Ιονίας (Γιάννενα – Πάτρα). Ακόμη πιο βασανιστική η κατασκευή της Εγνατίας και της υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας – Ακτίου· ανακαλούν το γιοφύρι της Αρτας. Το δύσκολο ανάγλυφο της χώρας ουδόλως δικαιολογεί την καθυστέρηση.

Κάτι όμως έγινε. Τα χιλιόμετρα λιγόστεψαν, τα ταξίδια έγιναν ασφαλέστερα, περιοχές βγήκαν από την απομόνωση – παρότι τα διόδια τσιμπημένα. Μας πήγαιναν εκδρομή στο Δημοτικό από την Ηγουμενίτσα στη Δωδώνη και το ταξίδι έμοιαζε υπερατλαντικό: 2,5 ώρες και. Ηπειρος, άπειρος χώρα. Δεν καταλαβαίναμε πώς τόσο μακριά, αφού οι χώρες των Θεσπρωτών και των Μολοσσών ήταν όμορες. Μέχρι που έγινε η Εγνατία και η διαδρομή έπεσε στα 40 λεπτά.

Εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια είναι οι δύο βασικές υποχρεώσεις του κράτους σύμφωνα με τους κλασικούς θεωρητικούς του. Αναντίρρητα ο όρος ασφάλεια δεν είναι αυτονόητος. Ιδιαίτερα αυτός της εσωτερικής. Εσωτερική ασφάλεια δεν είναι μόνο η φυσική, ο αστυνόμος, αλλά όλα εκείνα που διασφαλίζουν τη ζωή και τον σεβασμό της: δρόμοι, υγεία, κατοικία, ελευθερία, αλληλοσεβασμός… Η πολιτεία οφείλει να μεριμνά γι’ αυτά. Δεν είναι δώρα των κυβερνήσεων και του κράτους, γενναιοδωρία, αλλά υποχρέωση στους πολίτες.

Η βασική αυτή αρχή θα μας απάλλασσε από αυτό που αποκαλώ σύνδρομο Γκρούεζα. Σύμφωνα μ’ αυτό, κάθε δημόσιο έργο δεν είναι υποχρέωση των κυβερνώντων. Είναι δώρο ανταλλάξιμο με τριπλή έννοια: ως δράση ευνόησης ημετέρων, ως σχέδιο προσπορισμού κέρδους για στελέχη και παράγοντες και ως ανταλλάξιμη υπηρεσία με αντίτιμο την εκλογική στήριξη. Εγιναν βήματα, αλλά δεν νομίζω ότι ως πολιτεία αποβάλαμε το σύνδρομο αυτό. Παροιμιώδης παραμένει η φιέστα Σαμαρά/Βενιζέλου, Απρίλιο του 2013, για να καταδειχθεί ότι τα έργα στην Ολυμπία ξεκινούν πάλι. Λέχθηκε ότι οι εργαζόμενοι «νοικιάστηκαν» για μία μέρα. Τα μηχανήματα έμειναν ακινητοποιημένα για λίγο στον τόπο της συνάθροισης και μετά εξαφανίστηκαν.

Η πρόσφατη τελετή υπό τον πρωθυπουργό για την παράδοση της παράκαμψης Αμφιλοχίας του άξονα Ακτίου – Αμβρακίας διαφέρει από τη φιέστα Σαμαρά/Βενιζέλου. Το έργο είναι υπαρκτό· 17 χιλιόμετρα –19 λέει η πινακίδα από Βόνιτσα– από τα 51, 14 παραδόθηκαν πριν από τις εκλογές του 2019. Ωστόσο, και εδώ εμφιλοχώρησε το σύνδρομο Γκρούεζα. Mε αποχρώσεις. Ο υπουργός Υποδομών, ως Καραμανλής, έδωσε τα εύσημα στον πρωθυπουργό αλλά τόνισε και τη συνέχεια της Ν.Δ. ως κόμματος των έργων. Τα άλλα κυβερνητικά στελέχη εστίασαν στον αποφασιστικό ρόλο του Κ. Μητσοτάκη. Ολοι, ρητά ή άρρητα, απαξίωσαν τους κομματικούς ανταγωνιστές και ταυτίστηκαν σε τρία σημεία: τη μεγάλη σημασία του έργου, το έργο ως μέρος μιας κοσμογονίας που μόνο η Ν.Δ. επιτελεί, μιας, τέλος, κοσμογονίας, που εξευρωπαΐζει τη χώρα.

Πέρα από την υπερβολή –ευτυχώς υπήρξαν και θα υπάρξουν τουλάχιστον εξίσου σημαντικά έργα– το επιμύθιο είναι η σχέση του κόμματος με το λαό. Το κυβερνών κόμμα δεν εμφανίζεται ως κόμμα που εκ της θέσεώς του οφείλει να κάνει τα αναγκαία έργα υποδομής. Για την ασφάλεια και την ευημερία των κυβερνώντων. Αλλά ως ένα ικανό, γενναιόδωρο και φιλεύσπλαχνο κόμμα. Δικαίωμά του να εμφανισθεί ως ικανό και οραματικό. Ετσι, μπορεί να διεκδικήσει αποτελεσματικότερα την ψήφο του λαού. Γενναιόδωρο και φιλεύσπλαχνο είναι γκρουεζικό κατάλοιπο, κατάλοιπο του κόμματος πάτρωνα που ως αντίδωρο θεωρεί αυτονόητη την ψήφο ενός λαού που του χρωστά. Τα κόμματα υπηρετούν τον κυρίαρχο λαό, ενεργούν για την ευημερία του. Δεν είναι θρησκευτικοί οργανισμοί που ελεούν ή γυρεύουν τη σωτηρία της ψυχής.

Υγ.: Λίγο μετά την παράδοση του έργου είδα στο ρεύμα προς Αμφιλοχία 3-4 σκοτωμένα ζώα. Εικάζω η διατάραξη ενός παρθένου οικοσυστήματος. Θα μπορούσε να γίνει κάτι γι’ αυτό;

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *