Μουσουλμανοτσιάμηδες…

Share Button

Ένα τετελεσμένο «θέμα» δυστυχώς πρέπει συνεχώς να απαντάται. Ένα «αγκάθι» σε σχέσεις γειτόνων, από κάποιους ακραίους και δυστυχώς αμετανόητους απογόνους εγκληματιών πολέμου, βάσει αποφάσεων στρατοδικείων. Διότι δεν θέλουν κάποτε να μάθουν ότι, ιστορία δεν είναι αυτό που νομίζουμε, ούτε αυτό που θα θέλαμε, αλλά τα γεγονότα.  

Σ’ ένα υπόμνημα που απηύθυναν στον Πρόεδρο του Υπουργικού Συμβουλίου της Ελλάδος την 18-2-1926 (υπ’ αριθ. πρωτ. 2874/2), οι «Τσιάμηδες» έγραψαν χαρακτηριστικά:

«Είμεθα …Αλβανοί την φωνήν και το γένος, μουσουλμάνοι το θρήσκευμα, αλλά πολίται Έλληνες από του ευτυχούς γεγονότος του 1912-13».

Το ελληνικό κράτος τότε, στους διαχρονικά υποτακτικούς και συμμάχους των Τούρκων, έδωσε μια μεγάλη ευκαιρία!

 

Γράφει ο Σωτήρης Λ. Δημητρίου

 

Μετά την απελευθέρωση του 1912-13 οι μουσουλμανοτσιάμηδες, οι απόγονοι των παλαιών εξωμοτών, που τόσα δεινά είχαν σωρεύσει στην Ελλάδα, έζησαν ως Έλληνες πολίτες, χάρη στην Ελληνική μεγαλοψυχία. Ζούσαν και υπηρετούσαν στον Ελληνικό στρατό, διατήρησαν τις περιουσίες και τα προνόμια που είχαν από Τουρκοκρατίας, παραβλέποντας το ελληνικό κράτος με ποιον τρόπο παλαιότερα είχαν γίνει ιδιοκτήτες γης οι πρόγονοί τους. Ευνοήθηκαν  λοιπόν σκανδαλωδώς οι Τσιάμηδες, είχαν απόλυτη ελευθερία και προστασία. Ο μουσουλμανικός κλήρος μισθοδοτείτο από το Ελληνικό Δημόσιο. Είχαν δικά τους σχολεία, όπου οι δάσκαλοι αμειβόταν από την Ελλάδα, η οποία ανελάμβανε και όλα εν γένει τα έξοδα της παιδείας, δίδασκαν τη αλβανική γλώσσα.
Στους μουσουλμανοτσιάμηδες η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος χορηγούσε καλλιεργητικά δάνεια, παρά την δικαιολογημένη δυσφορία των Ελλήνων συμπολιτών τους, που έβλεπαν το Ελληνικό Κράτος να ευνοεί τους θρασείς, μισέλληνες, και αχάριστους μουσουλμανοτσιάμηδες, εγκατεστημένους στα παραθαλάσσια, εύφορα, πεδινά εδάφη, αντίθετα με τους Έλληνες, οι οποίοι συνεπεία των διωγμών από Τούρκους και Τσιάμηδες, αναγκάστηκαν να ζουν κυρίως σε άγονα μέρη της Θεσπρωτίας, όπου κυριολεκτικά φυτοζωούσαν.

Το 1940 «επέλεξαν» ότι είναι Αλβανοί, σύμμαχοι των Ιταλών και Γερμανών (1940-44). Πολέμησαν ως δωσίλογοι στο πλευρό των τότε ισχυρών και εγκλημάτησαν εναντίον του ντόπιου χριστιανικού πληθυσμού. Έφυγαν φοβούμενοι αντίποινα και τιμωρίες επί εσχάτη προδοσία και σαν εγκληματίες πολέμου, τους αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα.

Κάτοικοι Θεσπρωτίας: 61.329. Χριστιανοί: 44.668, μουσουλμάνοι: 16.661 (27%) (Η Κοινωνία των Εθνών τους υπολόγιζε σε 20.000).

Μία ομολογία του μουσουλμανοτσιάμη Νουχή Λατίφ στις 4-6-1946 από το Τρικόρυφο (Σπάταρη) Φιλιατών:

«Εμείς οι Μωαμεθανοί, δεν είχαμε κανένα παράπονο κατά της Ελληνικής διοικήσεως. Ώστε δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί με την αξονική κατοχή όλοι οι Μωαμεθανοί όχι μόνον έγιναν όργανα των Ιταλών και Γερμανών, αλλά ακόμη περισσότερο, με φόνους και άλλες εγκληματικές πράξεις, εκδήλωσαν την πρόθεση τους να εξαλείψουν το Ελληνικό στοιχείο από την περιφέρεια της Θεσπρωτίας».

Τα τάγματα αυτά των Τσιάμηδων εισέβαλαν στην Σαγιάδα και τους Φιλιάτες (Θεσπρωτία).
α)  Αμέσως επιδόθηκαν στο προσφιλές σπορ τους, το πλιάτσικο, λεηλατώντας και διαρπάζοντας τα σπίτια και τα καταστήματα των Ελλήνων κατοίκων.
β) Κατόπιν οι εισβολείς απαγόρευσαν στους Έλληνες να φορούν το συνηθισμένο καπέλο και τους υποχρέωσαν να φορέσουν τον γνωστό Αλβανικό σκούφο (κιουλιάχ).
γ) Τέλος, άρχισαν να διαπράττουν παντοειδή εγκλήματα κατά των άλλων Θεσπρωτών, να βασανίζουν και να σκοτώνουν.

 

Ο Μαζάρ Ντίνο με στολή Ιταλού αξιωματικού, ηγείται ενόπλων μουσουλμάνοτσιάμηδων εναντίον των Ελλήνων.

 

Η μη προσάρτηση της Θεσπρωτίας στην Αλβανία συνετέλεσε στην επίσπευση της εφαρμογής του σχεδίου εξοντώσεως του Ελληνικού στοιχείου από τους «Τσιάμηδες» υπό την αρχηγία των αδερφών Νουρή και Μαζάρ Ντίνο με την καθοδήγηση των Ιταλών. Τον Ιούλιο του 1942 συγκροτήθηκε για τη συστηματοποίηση του έργου της εξολοθρεύσεως η διαβόητη «ΞΙΛΙΑ», τρομοκρατική οργάνωση τα αρχικά της οποίας σημαίνουν στην αλβανική: «Αλβανικόν Σύστημα Πολιτικής Διοικήσεως». Ηγετικά μέλη της ήταν Τσάμηδες, ευρισκόμενοι τώρα στην κομμουνιστική Αλβανία του τοποτηρητή της Μόσχας, δικτατορίσκου Ενβέρ Χότζα, επιφορτισμένοι με την οργάνωση ειδικών μονάδων Τσιάμηδων, που κατά διαταγή της Κόμινφορμ σχεδιάζεται να εισβάλουν στην Ελλάδα, μαζί με τον ΕΛΑΣ.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ «ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ (K.S.I.L.I.A.) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ»
1. Δολοφονηθέντες υπό Τσιάμηδων μόνων ή εν συνεργασία με τα στρατεύματα κατοχής : 632
2. Εξαφανισθέντες και απαχθέντες ως όμηροι : 428
3. Βιασμοί γυναικών και κορασίδων : 209
4. Απαγωγαί : 31
5. Πυρποληθείσαι οικίαι : 2.332
6. Λεηλατηθέντα ολοσχερώς χωρία : 53
7. Διαρπαγέντα ζώα :
(α) Αιγοπρόβατα : 37.556
(β) Βοοειδή : 9.285
(γ) Ιπποειδή : 4.185
(δ) Πουλερικά (ένα μέρος) : 30.000
(ε) Κυψέλαι : 742

Στον πίνακα του Στρατή Αθανασάκου, βουλευτή Θεσπρωτίας, ο οποίος υπάρχει στο βιβλίο του Αντώνη Εμ. Μπέζα, τα νούμερα είναι μεγαλύτερα ενώ αναφέρει ότι είναι και «κατώτερα της πραγματικότητας».

Ως το καλοκαίρι του 1943, τα ένοπλα σώματα των Τσιάμηδων ενισχύθηκαν και αποτέλεσαν μία σημαντική (για τον τόπο) συμμαχική δύναμη των Ναζί. Τα γεγονότα που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στις εξελίξεις που ακολούθησαν ήταν τα παρακάτω:

Η καταστροφή του Φαναριού τον Ιούλιο του ‘43, και η εκτέλεση των 49 πρόκριτων της Παραμυθιάς τον Σεπτέμβρη του ‘43. Τα δυο έγιναν με πρωτοβουλία της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης. Όμως στην επιδρομή που έγινε του Φαναρίου, συμμετείχαν οι μουσουλμανοτσιάμηδες ως συμμαχική δύναμη των Ναζί και προέβησαν σε μεγάλης κλίμακας αντεκδικήσεις (αρπαγή περιουσιών, βιασμοί γυναικών, δολοφονίες). Η εκτέλεση των 49 έγινε στο πλαίσιο γερμανικών αντιποίνων για το φόνο 6 Γερμανών στρατιωτών από αντάρτες στην περιοχή Σκάλα της Παραμυθιάς. Τα ονόματα για τις συλλήψεις τα έδωσαν οι Τσιάμηδες, λέγεται ότι τα έδωσε ο ίδιος ο Μαζάρ Ντίνο, που ήταν αρχηγός ένοπλης ομάδας «Τσιάμηδων» και «Σκιπτάρηδων» της Αλβανίας οι οποίοι  δραστηριοποιούνταν στην περιοχή και είχαν για όραμα τους τη «Μεγάλη Αλβανία». Με αυτόν τον τρόπο άνοιξε ο δρόμος για να εγκατασταθεί εκεί η «ΞΙΛΙΑ», ελληνικά: «Αλβανικόν Σύστημα Πολιτικής Διοικήσεως». Τα γεγονότα αυτά έγιναν αιτία να αναζωπυρωθεί ο πόλεμος μεταξύ των ενόπλων οργανώσεων των Τσάμηδων και του ΕΔΕΣ.

Στις 26 Ιουνίου του ‘43, τμήματα της Χ Μεραρχίας του ΕΔΕΣ επιτέθηκαν και κατέλαβαν την Παραμυθιά κάμπτοντας την αδύναμη αντίσταση της Τσάμικης πολιτοφυλακής.

Την άνοιξη του 1944, στα πλαίσια των επιχειρήσεων εναντίον των Γερμανών στην Ήπειρο, κρίθηκε αναγκαίο από την Βρετανική συμμαχική αποστολή να καταλάβει ο Ζέρβας τις Ηπειρωτικές ακτές στην περιοχή της Πάργας που ελέγχουν οι «Τσιάμηδες», προκειμένου να γίνεται πιο εύκολα ο εφοδιασμός του ΕΔΕΣ με πλοιάρια από την Ιταλία. Στις επιχειρήσεις αυτές στο πλευρό των Γερμανών πολέμησαν και ένοπλα σώματα «Τσιάμηδων», ιδιαίτερα στην περιοχή της Πάργας, της Παραμυθιάς και της Ηγουμενίτσας.

Καλοκαίρι 1944,  την 27η Ιουνίου 1944 ομάδες του ΕΔΕΣ καταλαμβάνουν την  Παραμυθιά και την 29η Ιουνίου ανακαταλαμβάνουν την Πάργα. Τόσο στην Παραμυθιά όσο και στην Πάργα ελήφθησαν μέτρα τιμωρίας των Μουσουλμάνων, που είχαν διαπράξει φόνους και εμπρησμούς και προστασίας των γυναικόπαιδων από την οργή του ελληνικού πληθυσμού. 43 καταδικάστηκαν από το στρατοδικείο σε θάνατο και εκτελέστηκαν, ενώ 600 περίπου γυναικόπαιδα Τσιάμηδων βρήκαν προστασία, διατροφή και περίθαλψη σε χώρο συγκέντρωσης στην Παραμυθιά, προστατευόμενα από τους αντάρτες του Ζέρβα, από την λαϊκή οργή.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η μάχη της Μενίνας (17/18-8-1944), όπου μαζί με τους 92 νεκρούς και 109 αιχμαλώτους Γερμανούς, είχαν και οι συμπολεμιστές τους «Τσιάμηδες» 86 νεκρούς και 7 αιχμαλώτους, έναντι 6 ανδρών του ΕΔΕΣ και του Άγγλου Ταγματάρχου Δαβίδ Ουάλλας. Για τον ρόλο αυτό των «Τσιάμηδων» η συμμαχική αποστολή διέταξε τον Ζέρβα να διαλύσει τα Σώματα αυτά, με αντικειμενικό σκοπό στο να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις ενάντια στους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους προς την Αλβανία (Οκτώβριος 1944).

Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 1944, αντιληφθέντες ότι θα λογοδοτούσαν στην Ελληνική Δικαιοσύνη, για την γενικότερη εγκληματική και αντεθνική δράση τους, οι «Τσιάμηδες», μαζί με τους υποχωρούντες Γερμανούς που έχασαν τον πόλεμο, αποχωρούν για την Αλβανία οικειοθελώς περί τους 17.000-18.000. Μεγάλος αριθμός Τσιάμηδων μεταφέρθηκε στην Αλβανία με Γερμανικά μεταφορικά μέσα, σύμφωνα με αναφορά Αμερικανού αξιωματικού. Στην Αλβανία, το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα τους εγκατέστησε στην πεδιάδα της Μουζακιάς και τους διατήρησε ως Έλληνες υπηκόους με την ελπίδα τυχόν επιστροφής τους στην Ελλάδα ή επανάκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων, τα οποία είχαν δεσμευθεί στο μεταξύ από το ελληνικό κράτος.

Tο Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων Ιωαννίνων παρουσία εκπροσώπου της Κοινωνίας των Εθνών (σήμερα Ο.Η.Ε.), με την υπ’ αριθμόν 344/23-4-45 απόφαση, του Ειδικού Δικαστηρίου δωσίλογων Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην εις θάνατον 1.930 μουσουλμανοτσιάμηδες ως εγκληματίες πολέμου. Οι περιουσίες τους δημεύτηκαν με το ΒΔ (Βασιλικό Διάταγμα) 2185/1952 και τον Νόμο 2781/1954. Εκποιήθηκαν ή διανεμήθηκαν σε όλους, όσους έπεσαν θύματα της θηριωδίας των μουσουλμάνων της «Τσιαμουριάς». Με την υπ’ αριθμόν ΑΠ50862/1947 απόφαση του Υπουργείου Στρατιωτικών, οι μουσουλμανοτσιάμηδες στερήθηκαν την ελληνική ιθαγένεια.

Η Αλβανία δεν εξέδωσε κανέναν από τους καταδικασμένους ερήμην σε θάνατο ή σε φυλάκιση.

Το παρόν κείμενο αποτελεί μόνο σύντομη, ιστορική ενημέρωση.  

Ας γίνει ακόμη μία υπενθύμιση, ότι τα όρια της αρχαίας Θεσπρωτίας, είναι περίπου εκείνα τα οποία περικλείουν και την «Τσαμουριά». Καθαρά γεωγραφικός προσδιορισμός, στο οποίο αρκετοί συγγραφείς έκαναν το ατόπημα να περιγράφουν κάποιους κατοίκους φυλετικά, «Φυλή των Τσιάμηδων», εννοώντας ότι είναι Αλβανοί; Ότι είναι μουσουλμάνοι; Ότι  υπάρχουν μόνο «τσιάμηδες» (άρα σκιπτάρηδες) στην Θεσπρωτία; Είναι δε γεγονός ότι συμπλέουν με την σκιπτάρικο προσδιορισμό που συντείνει σε εθνολογικό, άρα τους ανήκει η γη στα επεκτατικά τους σχέδια, που ίσως θέλουν κάποιοι ακραίοι γείτονες να τα ταυτίσουν με την τούρκικη επεκτατική πολιτική; Ή απλά επειδή πήγαν από την «Τσαμουριά» στην Αλβανία, ως «ερχόμενοι από κάποιον συγκεκριμένο χώρο της Ελλάδας;»

Να σημειώσουμε τέλος ότι στο μέγιστο ποσοστό τους οι λεγόμενοι εν συντομία: «Τσιάμηδες», έφταναν μόλις στο 27% του πληθυσμού.

«Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει».

 ~George Santayana~

Πηγές:

Γεώργιος Γκορέζης

Αθανάσιος Γκόντοβος

 Στρατής Αθανασάκος  (Αντώνης Εμμ. Μπέζας «Τσάμηδες»)

Έγγραφα της εποχής, βιβλία με αρχεία-ντοκουμέντα, διασταυρωμένες

αφηγήσεις – μαρτυρίες προγόνων, στοιχεία «επίσημης κρατικής έκθεσης».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *