*Γράφει η Θάλεια Θεοδωρίδη

Οι Σχολές κλασικού χορού

Μέσα στον Ιούνιο είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τρεις προσεγμένες  παραστάσεις μπαλέτου από τρεις διαφορετικές Σχολές Χορού με μαθητές διαφόρων ηλικιών. Στον Δημοτικό Κινηματογράφο «Απόλλων» στο Αίγιο, Coppellia και στο προαύλιο του 1ου Γυμνασίου στην Ηγουμενίτσα (ναι, δεν υπάρχει άλλος χώρος), τον Μάγο του Οζ και τη Χιονάτη. Εκατοντάδες μπαλαρίνες κι ούτε ένα αγόρι χορευτής, με εξαίρεση τους προσκεκλημένους χορευτές, έναν έφηβο στην Ηγουμενίτσα κι ένα εξάχρονο αγόρι, που δέχτηκε μόλις εμφανίστηκε, έναν καταιγισμό χειροκροτημάτων από τους 500 και πλέον θεατές στο  Αίγιο.

Αναρωτιέμαι, γιατί να υπάρχει αυτή η προκατάληψη για τα αγόρια που τους στερεί το δικαίωμα να γνωρίσουν τον κλασικό χορό και την υπέροχη κλασική μουσική, αλλά και τον σύγχρονο χορό κατ’ επέκταση. Μήπως τελικά τα στερεότυπα για τα οποία παραπονιόμαστε και οι έμφυλες διακρίσεις ξεκινούν και καλλιεργούνται από μια κουλτούρα που βρίσκεται βαθιά ριζωμένη μέσα μας;

Ο Billy Elliot και οι ανθρακωρύχοι

Τοποθετημένη στην Αγγλία του 1980, η ταινία Billy Elliot, αφηγείται την ιστορία ενός  11χρονου αγοριού που επιθυμεί με πάθος να γίνει χορευτής. Μεγαλωμένος σε ένα εργατικό περιβάλλον ανθρακωρύχων χωρίς ιδιαίτερες πολιτιστικές αναφορές και ευαισθησίες, ο ταλαντούχος Billy, θα βρει τελικά υποστήριξη από τον πατέρα του για να συνεχίσει τις σπουδές του στον χορό.  Η ταινία έχει  happy end. Στην πραγματική ζωή ωστόσο, τα αγόρια δεν ενθαρρύνονται να ασχοληθούν με τον κλασικό χορό, αλλά ούτε και ιδιαίτερα με τον σύγχρονο. Από τη μια μεριά, υπάρχει το κοινωνικό στερεότυπο, έστω και ασυνείδητα, ότι το μπαλέτο είναι ένας χορός με «θηλυκά» χαρακτηριστικά. Οι γονείς αισθάνονται συστολή να εγγράψουν τα αγόρια τους σε μια Σχολή Χορού, με εξαίρεση τον παραδοσιακό χορό. Από την άλλη μεριά, οι ίδιες οι Σχολές Χορού, δεν κάνουν καμπάνιες προβολής  για να προσελκύσουν αγόρια.

Κάν’ το όπως ο Μπέκαμ

Η γυναικεία ομάδα Dick Kerr’s Ladies αποτέλεσε έναν από τους καινοτόμους και πρωτοπόρους ποδοσφαιρικούς συλλόγους στα μέσα της δεκαετίας του 1910 στην Αγγλία, ενώ το 1930 η Αγγλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου αποφάσισε πως το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα ακατάλληλο για γυναίκες. Μόλις το 1997, το γυναικείο ποδόσφαιρο αναγνωρίστηκε και έλαβε επίσημη έγκριση από την Αγγλική Ομοσπονδία. Το 2002, η ταινία Bend it like Beckam, αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής Ινδής μετανάστριας στο Λονδίνο και τα εμπόδια που συναντά για να κατορθώσει να παίξει ποδόσφαιρο. Κι αν στις αρχές του ‘70 γελούσαμε με την αείμνηστη Ρένα Βλαχοπούλου στην ταινία «η Ρένα είναι οφ σάιντ», πλέον είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι γυναίκες μπορούν να παίξουν εξίσου καλό ποδόσφαιρο με τους άντρες.

Τα στερεότυπα κρύβονται μέσα μας

Αν οι γυναίκες κατέκτησαν το δικαίωμα να παίζουν μπάλα, οι άντρες δεν κατόρθωσαν να έχουν την ευκαιρία να  κατακτήσουν τον χώρο του κλασικού χορού. Κάποιοι έφηβοι, γράφονται δειλά σε τμήματα break dance και κάποιοι ενήλικες  επιλέγουν να μάθουν χορούς όπως το τάνγκο ή το λάτιν, ωστόσο και πάλι οι αριθμοί είναι απογοητευτικοί.  Το ζήτημα δεν απασχολεί μόνο την Ελλάδα, αλλά είναι παγκόσμιο και μάλλον, είναι δείκτης ότι τα στερεότυπα τρυπώνουν ύπουλα μέσα μας και ξεπροβάλλουν απρόσμενα στην κοινωνία μας. Στη Βασιλική Ακαδημία Χορού στο Λονδίνο, μόνο το 2% των σπουδαστών είναι αγόρια. Οι ίδιοι οι χορευτές, συχνά, δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν περιστατικά στιγματισμού, περιθωριοποίησης και ομοφοβίας. Για τον λόγο αυτό η Ακαδημία δημιούργησε κατά το 2017-2020, μια καμπάνια με το B Project, ένα πρόγραμμα όπου συμμετέχουν διάσημοι αθλητές,  όπως ο Cristiano Ronaldo κι ο Usain Bolt, προκειμένου να επιτύχουν παραλληλισμούς ανάμεσα στον αθλητισμό και στον κλασικό χορό και να προσελκύσουν αγόρια.

Οι Τέχνες δεν έχουν γένη

Σε μια εποχή που η τραπ μουσική έρχεται να μας πείσει ότι οι γυναίκες είναι αντικείμενα σκληροτράχηλων αντρών με χρυσές αλυσίδες, που τις εξαγοράζουν με πολυτελή δώρα, το αντίδοτο δεν είναι η απαγόρευση αλλά η κλασική κουλτούρα. Η κλασική μουσική είναι πολιτισμός, είναι οξυγόνο σε ένα περιβάλλον που η χρήση των social media και η έλλειψη της Παιδείας στα Μέσα επιτείνουν τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Δυστυχώς, η κλασική Παιδεία, όχι μόνο η μουσική, αλλά οι Τέχνες γενικότερα, έχουν εξοριστεί από την εκπαίδευση και κυρίως από τη δημόσια. Αν οραματιζόμαστε, έναν κόσμο όπου τα παιδιά μας θα νιώθουν ελεύθερα να ανοίξουν τα φτερά τους, όπου θα καλλιεργούνται ευγενή συναισθήματα και ένας υγιής αξιακός κώδικας, τότε θα πρέπει να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο. Η θεοποίηση της τεχνολογίας μας αποπροσανατολίζει από τον στόχο. Εκείνο που έχουμε άμεση ανάγκη, είναι ο Πολιτισμός. Ο κλασικός χορός και οι Τέχνες είναι μέρος του πολιτισμού, δεν έχουν γένη, δεν έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά. Είναι για κορίτσια και για αγόρια. Και ναι, οι άντρες δεν χορεύουν μόνο ζεϊμπέκικο και τσάμικο.

*Η Θάλεια Θεοδωρίδη/Thalia Theodoridi, είναι Επικοινωνιολόγος Μ.Α., με εμπειρία στο branding εκπαιδευτικών και πολιτιστικών οργανισμών και τουριστικών επιχειρήσεων, εκπαιδευτικός και Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων σε τμήματα Δημοσιογραφίας και Τουρισμού. Διευθύνει την επιστημονική ομάδα Σημειολόγιο Science & Culture Hub που δραστηριοποιείται στη διοργάνωση events σε θέματα αιχμής  και είναι content manager & producer στο Advanced Media Institute , thalia.theodoridi@gmail.com