Θεσπρωτιάδα: Η 2η Ωδή (για ηχογράφηση) αφιερωμένη στις αρχαίες Θεσπρωτικές πόλεις (+στίχοι)
Δημοσιεύθηκε 21/08/2020 | Από user | Σχολιάστε
ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ: Αρχαία και νέα Ιστορία της Θεσπρωτίας σε δεκαπεντασύλλαβους δημοτικούς στίχους με ιστορικές αναφορές, επεξηγήσεις και σχόλια.
Όπως είναι γνωστό, κατά την αρχαιότητα, λίγο μετά την συγγραφή της Ιλιάδας και της Οδύσσειας από τον ποιητή Όμηρο, στην αρχαία Θεσπρωτία, υπήρχε ένα άλλο επικό Ποίημα με τίτλο Θεσπρωτίς, γραμμένο και αυτό όπως και εκείνο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας πάνω σε δακτυλικό εξάμετρο στίχο.
Την ύπαρξη και παρουσία του επικού αυτού ποιήματος της ΘΕΣΠΡΩΤΙΔΟΣ, μας την αναφέρει πρώτος ο αρχαίος Ιστορικός Παυσανίας στο έργο Ελλάδος Περιήγησις ήτοι:
……………. Πηνελόπης δε είναι τάφον φασίν ,ουχ ομολογούντες τα ες αυτήν ποιήσει τη Θεσπρωτίδι ονομαζομένη.εν ταύτη μεν γε εστί τή ποήσει επανήκοντα εκ Τροίας Οδυσσεί τεκείν την Πηνελόπην Πτολιπόρθην παίδα
Μετάφραση
……….Λέγεται ότι εκεί ήταν ο τάφος της Πηνελόπης, αλλά και η Ιστορία περί αυτής μέσα στο ποίημα Θεσπρωτίς δεν βρίσκεται σε συμφωνία με αυτά τα λεγόμενα. Σύμφωνα με αυτό το Ποίημα αναφέρεται ότι όταν ο Οδυσσέας επέστρεψε από την Τροία απέκτησε με την Πηνελόπη ένα γιο που τον λέγανε Πτολιπόρθη.
Πιθανότατα ο αρχαιότατος Ποιητής Μουσαίος γνώριζε το κείμενο του Ποιήματος της ΘΕΣΠΡΩΤΙΔΟΣ καθώς και ο αρχαίος επίσης Ποιητής Ευγάμμων ο Κυρηναίος ο οποίος παρέλαβε πολλά στοιχεία από αυτό το ποίημα της Θεσπρωτίδος.
Ετσι από αποσπάσματα που ευρέθησαν μέσα στο απωλεσθέν στην ολοκληρότητά του του Βιβλίου του Ευγάμμωνος με τίτλο Τηλεγόνεια, μαθαίνουμε ότι ο Οδυσσέας πριν έλθει στην Ιθάκη είχε παντρευτεί την βασίλισσα των Θεσπρωτών η οποία ονομάζετο Καλλιδίκη.
Αν και το επικό ποίημα η ΘΕΣΠΡΩΤΙΣ απωλέσθη εξ ολοκλήρου δυνάμεθα να υποθέσουμε ότι τούτο περιείχε κατά κάποιο τρόπο την γενεαλογία των Θεσπρωτών και την αρχαιότατη Ιστορία αυτής.
Επειδή ο υπογράφων το παρόν, συνέγραψα σε χειρόγραφη μορφή ένα ογκώδες ιστορικό Βιβλίο μη εκδοθέν εισέτι με τίτλο ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ ήτοι Αρχαία και η Νέα Ιστορία της Θεσπρωτίας σι σε 24 Ωδές σε δεκαπεντασύλλαβους δημοτικούς παραδοσιακούς στίχους με ιστορικές επεξηγήσεις και σχόλια και επειδή τυγχάνει να είναι και στιχουργός πολλών Δημοτικών αλλά και Λαϊκών τραγουδιών των οποίων οι δίσκοι και τα CD και κυκλοφορούν πανελληνίως, ευελπιστούμε και προσδοκούμε στο εγγύς μέλλον όλες οι 24 Ωδές της Θεσπρωτιάδας να γίνουν και ηχογραφημένα τραγούδια οι ΜΕΛΩΔΙΕΣ και ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ των οποίων είναι ερασιτεχνικά ήδη γραμμένες. Απομένει να γίνει η ηχογράφηση αυτών από μια Δισκογραφική Εταιρεία.
Αναφορικά δε με το ανεπανάληπτο έργο του Ομήρου, την Ιλιαδα και μη θέλοντες κατ’ουδένα τρόπο το βιβλίο μας ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ να συγκριθεί με το ανυπέρβλητο αυτό έργο από το οποίο λάβαμε και εμείς την κατάληξη –ιάδα-, προβαίνουμε μέσω της φιλόξενης Ηλεκτρονικής Εφημερίδας ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΣ ΠΑΛΜΟΣ στην δημοσίευση περιληπτικά και συνοπτικά μόνο των στίχων χωρίς πολλές ιστορικές επεξηγήσεις για κάθε μία από αυτές τις 24 Ωδές που αποτελούν την σύνθεση αυτού του έργου μου ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ.
Κατωτέρω η παρουσίαση της δεύτερης Ωδής της ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑΣ η οποία αναφέρεται στις αρχαίες θεσπρωτικές πόλεις των οποίων η ονομασία αλλά και η τοποθεσία προέρχεται αποκλειστικά από φιλολογικές και ιστορικές πηγές από την αρχαιότητα.
Για να γίνει ηχογραφημένο τραγούδι
Οι στίχοι με Ρεφραίν
(Ρυθμός ηπειρώτικος στα Τρία)
Απ το βορρά ξεκίνησα
Σβάρα τη Θεσπρωτία
Στ’ αρχαία χρόνια να σας πω
Τι Πόλεις μία μία
Ρεφραίν
Αυτά σας λέω μάθτε τα
Πάρτε χαρτί και γράψτε τα
1
Και ξεκινώ απ τα Γίτανα
Με Ιτιές περιζωσμένη (1)
Κι η Αλμίνη μεσ στη θάλασσας (2)
Το γύρο ήταν χτισμένη
(1)(Το δέντρο που λέμε σήμερα Ιτιά στην αρχαιότητα ελέγετο Γιτέα
(2)Αλμίνη: Η λέξη παράγεται από την ομηρική λέξη, η άλς γενική πτώση της αλός και θα πει η θάλασσα οπότε Αλμίνη θα πει η παραθαλάσσια Πόλη που έβγαινε το αλάτι. Η τοποθεσία της είναι η σημερινή Σαγιάδα η οποία ετυμολογικά παραγόμενη από το Ιταλικό Σέλ δηλαδή το αλάτι θα πει εκεί στην Πόλη που ήσαν οι αλυκές δηλαδή που έβγαινε το αλάτι
2
Μεσόχωρα τα Φάνοτα
Ομορφα, φιγουρίνι
Έλινα, έλεα Παναός
Εύροια και Τορύνη
Ρεφραίν
Αυτά σας λέω μάθτε τα
Πάρτε χαρτί και γράψτε τα
3
Στη θάλασσας τον γύρο μου
Πέντε νησιά γραμμένα
Τα έμορφα τα Σύβοτα(1)
Τ’ αλμυροκυκλωμένα
(1)Η λέξη παράγεται από την ομηρική λέξη Συβόσιον που θα πει κοπάδι αρχικώς χοίρων, αλλά μετά έχασε την ετυμολογική αξία της και Σύβοτα σήμαινε κοπάδι από Νησίδες ή συστάδα από νησάκια
4
Μεριά προς τον Αχέροντα
Ομφάλιο, Πανδοσία
Βατίαι και Γλυκύς Λιμήν
Με δόξα αωνία
Ρεφραίν
Αυτά σας λέω μάθτε τα
Πάρτε χαρτί και γράψτε τα
5
Αλλη το Εκατόμπεδον (1)
Ομορφη σαν τριγόνα
Τούτη στα αλήθεια έμοιαζε
Τ αρχαίου Παρθενώνα
(1) Πρόδρομος του Παρθενώνα των Αθηνών κτίσθεις το 447-432 π.Χ. ήταν ο Ναός που εκαλείτο από τους Αθηναίους το Εκατόμπεδον το οποίο είχε κτισθεί πριν την περσική εισβολή περί το 550 π.Χ. Η λέξη δε Εκατόμπεδον παράγεται από τις λέξεις εκατό και τη λέξη ο πούς δηλαδή το πόδι δηλαδή ο Ναός που ήταν πολύ μεγάλος με διαστάσεις εκατό ποδών. Κατά συνέπεια η θεσπρωτική Πόλη Εκατόμπεδον σημαίνει η πολύ μεγάλη Πόλη.
6
Αυτές ήταν οι Πόλεις μου
Εμορφες σαν λουλούδια
Και τα πουλιά τις πήρανε
Τις κάμανε τραγούδια
Και να τις λένε στα Σχολειά
Ολα τα Δασκαλούδια
Ρεφραίν
Αυτά σας λέω μάθτε τα
Πάρτε χαρτί και γράψτε τα
Μετά τιμής
Γρηγόρης ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συγγραφέας Ελληνιστής-Δρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης
Πρόεδρος ΘΟΥΚΥΔΙΔΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΥΒΟΤΩΝ
Ιδρυτής του Θουκυδίδειου Ναυτικού Μουσείου Συβότων
Κατηγορία/ες: Επικαιρότητα, Πολιτισμός
