Θεσπρωτιάδα: Αρχαία και Νέα Ιστορία της Θεσπρωτίας σε δεκαπεντασύλλαβους δημοτικούς παραδοσιακούς στίχους με ιστορικές αναφορές

Share Button

Όπως είναι γνωστό, κατά την αρχαιότητα, λίγο μετά την συγγραφή της Ιλιάδας και της Οδύσσειας από τον Ποιητή Όμηρο,  στην αρχαία Θεσπρωτία,  υπήρχε ένα άλλο επικό Ποίημα με τίτλο “Θεσπρωτίς”, γραμμένο και αυτό όπως και εκείνο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας πάνω σε δακτυλικό εξάμετρο στίχο..

Την ύπαρξη και παρουσία του επικού αυτού ποιήματος της ΘΕΣΠΡΩΤΙΔΟΣ, μας την αναφέρει πρώτος, ο αρχαίος Ιστορικός Παυσανίας  στο έργο Ελλάδος Περιήγησις  ήτοι:

……………. Πηνελόπης δε  είναι τάφον  φασίν ,ουχ ομολογούντες τα ες αυτήν ποιήσει τη Θεσπρωτίδι ονομαζομένη.εν ταύτη μεν  γε εστί τή ποήσει επανήκοντα   εκ Τροίας Οδυσσεί τεκείν την Πηνελόπην Πτολιπόρθην παίδα

                            Μετάφραση

……….Λέγεται ότι εκεί ήταν ο τάφος της Πηνελόπης, αλλά  και η Ιστορία περί αυτής  μέσα στο ποίημα Θεσπρωτίς δεν βρίσκεται σε συμφωνία  με αυτά τα λεγόμενα. Σύμφωνα με αυτό το Ποίημα  αναφέρεται ότι όταν ο Οδυσσέας  επέστρεψε από την Τροία  απέκτησε με την Πηνελόπη ένα γιο  που τον λέγανε Πτολιπόρθη.

Πιθανότατα ο αρχαιότατος Ποιητής Μουσαίος γνώριζε το κείμενο του Ποιήματος της ΘΕΣΠΡΩΤΙΔΟΣ καθώς και ,  ο αρχαίος επίσης Ποιητής Ευγάμμων ο Κυρηναίος καθότι ο τελευταίος , παρέλαβε πολλά στοιχεία από αυτό το Ποίημα της Θεσπρωτίδος.

Ετσι από αποσπάσματα που ευρέθησαν μέσα στο απολεσθέν στην ολοκληρότητα έργο του Ευγάμμωνος με τίτλο Τηλεγόνεια,  μαθαίνουμε ότι ο Οδυσσέας πριν  έλθει στην Ιθάκη είχε παντρευτεί την βασίλισσα των Θεσπρωτών η οποία ονομάζετο Καλλιδίκη.

Αν και το επικό Ποίημα η “ΘΕΣΠΡΩΤΙΣ” απωλέσθη εξ ολοκλήρου δυνάμεθα να υποθέσουμε ότι τούτο περιείχε κατά κάποιο τρόπο  την γενεαλογία των Θεσπρωτών και την αρχαιοτάτη Ιστορία αυτών .

Επειδή  ο υπογράφων το παρόν,  συνέγραψα σε χειρόγραφη μορφή αυτό το ογκώδες ιστορικό Βιβλίο, μη εκδοθέν εισέτι, με τίτλο ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ ήτοι Αρχαία και η Νέα Ιστορία της Θεσπρωτίας σε 24 Ωδές και σε δεκαπεντασσύλαβους  παραδοσιακούς δημοτικούς στίχους με ιστορικές αναφορές, επεξηγήσεις  και σχόλια  και επειδή τυγχάνει να είναι παράλληλα και στιχουργός πολλών Δημοτικών αλλά και λαϊκών τραγουδιών των οποίων οι δίσκοι και τα CD  κυκλοφορούν ευρέως για το κοινό,  και μη θέλοντες κατ ουδένα  τρόπο  το Βιβλίο μας αυτό ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ  να συγκριθεί ή να παραλληλισθεί με το ανεπανάληπτο έργο του Ομήρου, την Ιλιάδα από την οποία λάβαμε και εμείς την  κατάληξη –ιάδα-, και προκειμένου να γίνει γνωστό αυτό το βιβλίο μας μέσω του φιλόξενου Θεσπρωτικού Τύπου θα δημοσιεύσουμε τακτικά και περιοδικά μόνο τους στίχους, δηλαδή χωρίς να καταγράφουμε τις μακροσκελείς ιστορικές αναφορές και επεξηγήσεις για κάθε μια από αυτές  τις 24 Ωδές που τις συνοδεύουν  σε κείμενο πεζό  και που αποτελούν  την σύνθεση αυτού του μη εκδιδόμενου ακόμη έργου μου, Η  ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ.

Αν και δεν ξεκινάμε με την πρώτη Ωδή που φυσικά αναφέρεται στην αρχαιοτάτη ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ως θα έπρεπε,  (την αφήνουμε για το τέλος), αρχίζουμε  την δημοσίευση της ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑΣ μας με την παρουσίαση της 2ης  Ωδής  για τις αρχαίες Θσπρωτικές πόλεις καθώς και τις πραγματικές ονομασίες αυτών, οι οποίες, όπως  θα δείτε διαφέρουν λίγο απ ότι  γνωρίζετε  και είναι κατά το παρελθόν δημοσιευμένες  και οι οποίες είχαν ιδρυθεί και χτιστεί  στην:

«  εν πίονι Χώρα  των Θεσπρωτών »

δηλαδή στην φιλόξενη Χώρα των Θεσπρωτών, όπως ακριβώς την  χαρακτηρίζει πολλές φορές ο Ποιητής Όμηρος μέσα στη Οδύσσεια.

Επίσης γίνεται η δημοσίευσης  και της 19ης Ωδής  που αφορά  την  Πόλη της Ηγουμενίτσας , η σημερινή πρωτεύουσα του Νομού Θεσπρωτίας, η δε 19η Ωδή είναι αφιερωμένη προς τιμή στο αείμνηστου Στρατηγού Ναπολέοντα ΖΕΡΒΑ (Θα επακολουθήσουν  περιοδικά δε και όλες  οι υπόλοιπες  Ωδές οι οποίες συνθέτουν την ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ στο σύνολό της σε 24 ωδές)

Ευελπιστούμε δε  στο μέλλον, αν τα καταφέρουμε, οι 24 αυτές Ωδες που συνθέτουν την ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑ να να  επενδυθούν  και με  ηπειρώτικη μουσική.

Ακολουθούν  οι πρώτες τρεις Ωδές της ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΔΑΣ που επιλέξαμε  για σήμερα:

ΩΔΗ Δεύτερη

Οι Πόλεις της Αρχαίας Θεσπρωτίας

Ηλιε μου και φεγγάρι μου

Κι αστέρια όλα σμιχτείτε

Κι απ τα ψηλά τα ουράνια

Τα πλάτη κατεβείτε

Κι όλα μαζί για σκύψετε

Που όλα τα θωρείτε

 

Της Θεσπρωτίας της  καλής

Τις Πόλεις να μας πείτε

Κι αυτή  τότε ως άκουσε

Να λένε τo όνομά της

Βάζει πολύβοη  φωνή

Σαν μέλι η λαλιά της

 

Την πήρε το παράπονο

Κι αρχίνησε να κλαίει

Κι απ τη βαθιά τη λησμονιά

Αυτά τα λόγια  λέει

 

Με τούτα  απολογήθηκε

Στον κάθε επιρωτώντα

Και αυτά τα λόγια αρχινά

Στον κάθε αρωτώντα

 

Φέρτε μολύβι  και χαρτί

Φέρτε μου και μια πέννα

Να σας τις γράψω στη σειρά

και καλοαραδιασμένα

 

Τα Γίτανα προς το βορρά

Με ιτιές λουλουδιασμένη

Κι η Αλμίνη μες στης θάλασσας

την άκρη ήταν χτισμένη

 

Μεσόχωρα τα Φάνοτα

Λαμπρά  σαν τη σελήνη

έλινα, έλεα, Παναός  (δεν είναι λάθος:έλινα και έλεα )

Εύροια, και Τορύνη

 

Στης θάλασσας τον γύρο μου

Πέντε νησιά γραμμένα

Τα έμορφα τα Σύβοτα

Τ’ αλμυροκυκλωμένα

 

Μεριά προς τον Αχέροντα

Ομφάλιο, Πανδοσία

Βατίαι  και Γλυκύς Λιμήν

Με δόξες και αξία

 

Άλλη το  Εκατόμπεδον

Γεμάτη ελαιώνα

Τούτη στ’ αλήθεια έμορφη

Ωσάν τον Παρθενώνα  (O Παρθενώνας των Αθηνών είχε την ονομασία  επίσης  Εκατόμπεδον)                               

 

Αυτές ήταν οι Πόλεις μου

Εμορφες σαν λουλούδια

Και τα πουλιά τις πήρανε

Τις κάμανε τραγούδια

Και να τις λένε στα σχολειά

Ολα τα δασκαλούδια !!!!

 

Ωδή 19η

ΤΡΑΓΟΥΔΙ  ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ  ΤΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ

 

Ολες τις Πόλεις  του ντουνιά

Και τα Λιμάνια αν πήγα

Ηγουμενίτσα σαν και σε

Αλλη καμιά δεν ήβρα

Ρεφραίν

Είσαι ωραία Ηγουμενίτσα

Σαν ροδιά και σαν μηλίτσα

Σαν μια νιόφυτη ελούλα

Και μια νιόπαντρη νυφούλα

2

Στο Πέλαγος Ιόνιο

Σε μια μικρή γωνίτσα

απλώνεται η Αρχόντισσα

Η ωραία Ηγουμενίτσα

3

Το πέτρινο το Κάστρο της

Προικιό της και Βασίλειο

Που φέγγει σαν Αυγερινός

Και λάμπει σαν τον Ηλιο

4+

Ο Σιδερένιος Δρέπανος

το κόβει το σιτάρι

μα η ακτή σου ο Δρέπανος

μας κόβει με τη χάρη

5

Εχεις περίσσια εμορφιά

Σ όλη την ανθρωπότης

Και το λιμάνι σου ο Πυλών

Κοκκέτας της Ευρώπης

6

Εχεις καλοσημαδιακό

Και θρήσκιο τ όνομά σου

Απ τους παλιούς Ηγούμενους

Που ζούσανε  κοντά σου

Ρεφραίν

Είσαι  ωραία Ηγουμενίτσα

Σαν ροδιά και σαν μηλίτσα

Σαν μια νιόφυτη ελούλα

Και μια νιόπαντρη νυφούλα

 

Ωδη Εικοστή

ΩΔΗ  (ΤΡΑΓΟΥΔΙ)  ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ   ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ ΖΕΡΒΑ

Βαίστε  δάση και κλαριά

Βουνά αναμεριαστείτε

Να βάλω δυνατή φωνή

Σ όλο τον κόσμο ν ακουστεί

2

Του ΕΔΕΣ μας τον Αρχηγό

Τον Ζέρβα μας τον Στρατηγό

Να τον καλωσορίσω

Με δάφνες να τιμήσω

3

Που χάρισε στην Τσαμουριά

Τη λατρευτή  της Λευτεριά

Σ αυτή την έμορφη τη Γή

Απ τα παλιά Ελληνική

4

Τέσσερις κάναν Κατοχή

Σε τούτη τη δική μας Γη

Τη Γη μας τη Θεσπρωτική

Και της Ηπείρου ακριβή

5

Οι Ιταλοί ,οι Αλβανοί

Ύστερα ήρθαν οι Ναζί

Κι  οι Μουσουαλβανοτσάμηδες

Στενοί  τους συνεργάτιδες

6

Το πότε αν με ρωτήσετε

Στα πότε και στα πόσα

Ολόκληρα τα χρόνια πέντε

Σαράντα  ως  σαρανταπέντε

Βάλετε κι άλλα καμπόσα

χρόνια  χίλια εννιακόσια

7

Βαίστε δάση και κλαριά

Βουνά αναμεριαστείτε

Του Ζέρβα μας τον Στρατηγό

Για όλοι βουληθείτε

Με δάφνες και γλυκόλογα

Τραγούδι τα του πείτε !!!!

 

Γρηγόριος ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

        Συγγραφέας Ελληνιστής

Δρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης

Πρόεδρος ΘΟΥΚΥΔΙΔΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΥΒΟΤΩΝ

 

 

 

ΥΓ: Στο επόμενο η συνέχεια των Ωδών

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *